بررسی تطبیقی تاثیر ایده های معنوی در شکل باغ مطالعه موردی باغ پاسارگاد از دوره هخامنشی و باغ فین از دوره اسلامی

براساس اندیشه رایج، باغ ایرانی در سراسر تاریخ یک هویت ثابت و تداوم‌یافته دارد، ولی بررسی‌های دقیق‌تر تمایزات کالبدی بارزی را بین نخستین باغ‌های ایرانی (باغ پاسارگاد) و باغ‌های دوران اسلامی نشان می‌دهد. به نظر می رسد این تفاوت‌ها ریشه در اندیشه ها و آرمان‌های پشتوانه آنها داشته باشد. این تحقیق درصدد بررسی این تفاوت‌ها در کالبد و اندیشه و نیز تحقیق در مبانی متفاوت نظری عامل این تمایزات کالبدی است.هدف این تحقیق آن است که نشان دهد باغ‌ها پیش از آنکه تجلی اقلیم و ادوار تاریخی باشند، جلوه اندیشه ها و باورهای آدمیان بوده و ساختار کالبدی باغ‌ها با تغییر اندیشه دینی (آرمان‌ها و باورها) دچار تحولات شگرف شده است.برای دستیابی به هدف فوق، با بهره گیری از روش پدیدارشناسانه (مصداق به مفهوم) تمایزات باغ پاسارگاد با باغ‌های دوران اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد و تلاش می شود تا با استناد به اندیشه های فکری دو مکتب پیش و پس از اسلام، ریشه این تفاوت‌ها تبیین شود.براساس یافته های این تحقیق مهم‌ترین تمایزات کالبدی : 1) سازمان دهی تقسیمات در پلان باغ، 2) نمادپردازی حرکت آب و 3) شیب‌بندی زمین و مکانیابی کوشک قابل معرفی است. درطراحی باغ اگرچه شرایط زمین بسیار تعیین‌کننده است، ولی طراحی مسیرهای آب، جایگاه کوشک و چشم اندازها می تواند کاملاً آگاهانه، نمادین و معناگرا باشد. در سه مقوله فوق عامل معناگرا نقش بارزتری نسبت به عامل زمینه ای دارد.به نظر می رسد این تمایزات کاملاً جنبه نمادپردازانه داشته و ریشه در الگوهای بهشت آرمانی در هر مکتب دارند. در این تحقیق تلاش شد تا بخش قابل ملاحظه ای از این تفاوت‌ها با بهره گیری از «توصیف رابطه آرمانی انسان با طبیعت» در باورهای دو مکتب، مورد شناسایی قرار گیرند.