شناسایی چالش‌ها و موانع ادراک ذهنی دانشجویان معماری در فرایند طراحی معماری

بیان مسئله: آشفتگی فضاهای آموزش معماری در ایران و عدم وجود روندی تقریباً پاسخ‌ده به نیازهای آموزشی دانشجویان و عدم هدفمندکردن ذهن دانشجو در جهت یادگیری طراحی معماری از مسائل اساسی و ضعف‌های آموزش معماری ما است؛ متاسفانه در دانشگاه‌ها، استادان کم‌تر به موضوع «درک فضا» توجه می‌کنند و مسئله این است که چگونه می‌توان بدون درک روشنی از ماهیت فضا، خلق آن را به دانشجو آموزش داد؟ و از طرفی انتقال مفاهیم از حالت قابل دید به فضایی، بسیار ساده‌تر از انتقال آن از حالت ذهنی، گفتاری یا نوشتاری به فضایی است. هدف پژوهش: شناخت چالش‌ها و مشکلات آموزش طراحی معماری با تاکید بر ادراک ذهنی دانشجویان هدف اصلی تحقیق حاضر است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری، تجزیه و تحلیل داده‌ها در گروه تحقیقات کیفی به‌شمار می‌آید. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان و اساتید گروه معماری در دانشگاه‌های آزاد تهران و کرج است، ابزار گردآوری اطلاعات و داده‌ها، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته است و برای کدگذاری داده‌ها از نرم‌افزار atlas ti بهره گرفته شد. نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده به شناسایی چهل وشش کد محوری، هشتاد و چهار شاخص و هفده مقوله نهایی منجر شد که شامل وضعیت فیزیکی محیط‌های یادگیری،‌ قدیمی‌بودن روش‌ها و شیوه‌های طراحی در دانشگاه‌های ایران، میزان آشنایی اساتید معماری با روش‌های نوین، عدم اجتماع پارادایمی، یک‌سویه‌بودن آموزش طراحی معماری، خلق فضایی بصرمحور و ... است؛ لذا می‌توان گفت که در سیستم آموزشی و پژوهشی گروه معماری دانشگاه‌های ایران، کم‌تر به موضوع «ادراک ذهنی» توجه می‌شود و دانشجویان معماری با بهره‌گیری از روش‌های گذشته مانند ابزارهای ساده دستی، کاغذ و ماکت نمی‌توانند درک از محیط را به‌طور دقیق پیاده کنند و مخاطب را نسبت به موفقیت پروژه‌شان مجاب کند و درک محیط و مکانیزم آن، واجد نقش کلیدی در بیان محیط به‌شمار می‌آید.

identifying the challenges and obstacles of architectural students’ cognitive perceptions in the architectural design process

abstractproblem statement: architectural education in iran is encountering fundamental issues and suffering from weaknesses such as confusion in architectural education spaces in iran, the lack of a somewhat responsive process to the educational needs of students, and,  the lack of the student’s orientation towards learning architectural design. unfortunately, in universities, professors pay less attention to the subject of “understanding space,” and the problem is how to teach students to create it without a clear understanding of the nature of space. on the other hand, transferring concepts from a visible state to a spatial one is much simpler than transferring them from a mental, verbal, or written state to a spatial one.research objective: the main goal of this research is to identify the challenges and problems in teaching architectural design, with an emphasis on the mental perception of students.research method: the present study is considered applied in terms of its purpose and data collection and analysis methods within the qualitative research group. the statistical population of the research includes experts and professors in the field of architecture at the islamic azad universities of tehran and karaj. the data collection tool is a semi-structured interview, and atlas ti software was used for data coding.conclusion: the results led to the identification of 46 core codes, 84 indicators, and 17 final themes, which include issues such as the physical conditions of learning environments, outdated methods and design approaches in iranian universities, the level of familiarity of architecture professors with modern methods, lack of paradigmatic convergence, one-sidedness in architectural design education, visually-centric space creation, and more. therefore, it can be said that in the educational and research system of iranian architecture departments, less attention is paid to “mental perception” and architecture students cannot accurately convey their understanding of the environment using past methods such as simple hand tools, paper, and models and convince their audience of the success of their project. understanding the environment and its mechanisms plays a key role in expressing the environment.