زیبایی‌شناسی هنر مدرن از منظر علوم اعصاب‌شناختی

بیان مسئله: چرا زیباانگاری برخی آثار انتزاعی برای بسیاری از مخاطبان عادی هنر پرسش‌‌برانگیز است؟ چه معیارها و شاخص‌هایی در زیبایی‌شناسی هنر مدرن دخیل هستند؟ اساساً چیستی و زیبایی‌شناسی هنر مدرن به عنوان پرسشی مهم در حوزه فلسفه هنر همواره چالش برانگیز بوده است، از سویی با توسعه مطالعات در حوزه علوم اعصاب‌شناختی درکی عمیق‌تر و گسترده‌تر از بنیان‌های عصب‌شناختی ادراک دیداری و فرایند تصمیم‌سازی در مغز فراهم آمده است که می‌تواند کاربردهای گسترده‌ای در زمینه‌های نظری و کاربردی مختلف از تبیین چگونگی شکل‌گیری تجربه زیبایی‌شناسی تا طراحی شناختی داشته باشد. هدف پژوهش: در این مقاله ضمن تمرکز تحلیلی بر معیارهای زیبایی‌شناختی هنر مدرن از منظر علوم اعصاب و تفسیر مهم‌ترین آزمون‌های تجربی در این حوزه و شرح نسبت آن با هنر مدرن، تحلیلی زیبایی‌شناختی از هنر مدرن بر اساس قوانین عصب-زیبایی‌شناختی ارائه خواهد شد. روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ روش‌شناختی از نوع پژوهش‌های کیفی با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی است. بحث، یافته‌ها و نتایج این پژوهش براساس تحلیل و تفسیر نتایج پژوهش‌های تجربی معتبر علمی در حوزه عصب-زیبایی‌شناسی است. نتیجه‌گیری: تحلیل انجام‌یافته در این پژوهش حاکی از تاثیر برخی از قوانین عصب-زیبایی‌شناسی در شکل‌گیری تجربه زیبایی‌شناختی هنر مدرن است، قوانینی که بر اساس مکانیسم‌های پردازش بینایی در مغز انسان و در واقع در پیوند بیشتر با مسیر ژن‌پایه ادراک زیبایی‌شناختی در مغز عمل می‌کنند. همچنین به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از آنچه که تجربه زیبایی‌شناختی مواجهه با آثار هنری انتزاعی را شکل می‌دهد نتیجه مفاهیمی برساخته سیستم استدلالِ نحوی مغز است که به مثابه برچسبی معنایی به آثار هنری مدرن منتسب می‌شود. دو مسیر غریزه ژن‌پایه زیبایی و سیستم استدلالِ نحوی مغز به شکلی درهم‌تنیده و در خلال نوعی برهم‌کنش دوسویه دیالکتیکی در فرایند ادراک زیبایی‌شناختی نقش دارند، همچنان‌که براساس تحلیل انجام‌یافته به نظر می‌رسد مسیر دوم – که بیشتر تحت تاثیر فرهنگ و آموزش است –  تاثیرگذاری بیشتری در زیباانگاری هنر مدرن نسبت به مسیر نخست دارد.

aesthetics of modern art from the perspective of cognitive neuroscience

abstractproblem statement: why do some casual art audiences question the aesthetics of some abstract works? what are the aesthetic criteria and indicators in modern art? basically, the raison d’être and aesthetics of modern art are considered noteworthy topics in the philosophy of art. the growing body of research in cognitive neuroscience has provided a deeper insight into the neurological basis of visual perception and decision-making processes in the brain. this insight can lead to extensive applications in various theoretical and practical fields ranging from explaining the formation of aesthetic experiences to cognitive design.research objectives: this paper focuses analytically on the aesthetic criteria of modern art based on neuroscience, interprets the most important and relevant empirical studies, and explains their relations to modern art. it also presents an aesthetic analysis of modern art based on the principles of neuroaesthetics.research method: a descriptive-analytical approach was employed in this qualitative study. the discussion, findings, and results are based on the analysis and interpretation of results from empirical studies on neuroaesthetics.conclusion: this analysis of research findings indicated the effects of certain neuroaesthetic laws on the aesthetic experience of modern art. based on the visual processing mechanism in the brain, these laws are in closer links with the gene-based route of aesthetic perception. apparently, the aesthetic experiences of abstract artworks are mostly the results of concepts constructed by the syntactic reasoning brain system akin to a semantic label on modern artwork. the intertwined two routes of instinctive gene-based aesthetics and the syntactic reasoning brain system have a two-sided dialectic interaction in the process of aesthetic perception. the analytic results indicated that the second route, which is mostly affected by culture and education, had a greater impact on the aesthetic judgment of modern art.