نقش پارامترهای موثر طارمه در بهبود تهویی طبیعی در خانه‌های حیاط مرکزی بافت تاریخی بوشهر

بیان مسئله: بوشهر درکرانه شمالی خلیج‌فارس یکی از بحرانی‌ترین اقلیم‌های گرم‌و‌مرطوب ایران است. همواره، تهویه طبیعی یکی از روش‌های متداول تامین آسایش‌حرارتی ساکنان بوده‌است. معماری بافت تاریخی بوشهر به دلیل درون‌گرایی و برون‌گرایی توامان و بهره‌گیری از انواع فضاهای نیمه‌باز درونی و بیرونی نمونه‌ای شاخص در معماری ایران است. یکی از فضاهای نیمه‌باز موثر در تهویه طبیعی، طارمه است. این پژوهش درصدد است با مبنا‌قرار‌دادن طارمه و پارامترهای آن به بررسی تهویه، در فضای مسکونی بوشهر بپردازد. هدف پژوهش: این پژوهش با هدف بررسی تهویه طبیعی ناشی از پتانسیل‌های طارمه صورت گرفته‌است. روش پژوهش: به منظور تحقق اهداف پژوهش با روش تحقیق ترکیبی، ابتدا با استفاده از بررسی میدانی، مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی اسناد و مدارک بناهای تاریخی، داده‌های 29 بنای طارمه‌دار که واجد ارزش تاریخی و ثبت در میراث فرهنگی بوشهر هستند را جمع‌آوری کرده‌است. در ادامه، با استفاده از راهبردی تجربی، متغیرهای مستقل تاثیرگذار بر کیفیت تهویه طبیعی شناسایی و متغیرهای وابسته توسط دستگاه‌های دقیق دیجیتال در یک نمونه موردی (عمارت دهدشتی) اندازه‌گیری و سپس داده‌های آن برای اعتبارسنجی نرم‌افزار مورد استفاده قرار گرفته‌است. پس از اعتبارسنجی نرم‌افزار، شبیه‌سازی مدل‌ها در نرم‌افزار cfd autodesk 2018 و با تکیه بر روش 1cfd صورت گرفته‌است. سنجش شبیه‌سازی مدل‌های طارمه‌ به صورت درونی، میانی و بیرونی برای مولفه‌های سرعت جریان و عمر هوا و نیز کلیات گردش باد، با لحاظ‌کردن اجزای پایه‌ای معماری شامل: ابعاد و اندازه (طول، عمق)، تاثیر اتاق و بازشو (با بازشو و بدون بازشو)، مکان بازشو اتاق، تعداد و فاصله بین ستون‌ها و فرم قرارگیری آن‌ها در بنا (خطی،l-شکل ، uشکل و 4طرفه)، انجام شده‌است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد، «طارمه درونی» به فرم خطی در  حالتی که جزئی از مساحت حیاط است ، بیشترین و طارمه 4طرفه، کمترین سرعت جریان هوا در حیاط و فضای نیمه‌باز را دارد. اهمیت و تاثیر تغییرات توده به مراتب بیش از سایر مولفه‌ها است. گردش باد در محدوه میانی کمتر و به سمت جداره‌ها بیشتر می‌شود. و طارمه درونی uشکل بیشترین سرعت را در اتاق ایجاد کرده‌است. با کاهش تعداد ستون‌ها و افزایش ابعاد ستون‌ها در طارمه، سرعت جریان هوا در فضای طارمه کاسته می‌شود. با افزایش ارتفاع از طبقه همکف به اول و دوم در تمامی حالت‌ها سرعت جریان هوا در طارمه بیشتر می‌شود. در «طارمه میانی» عمق  مهم‌ترین عنصر کالبدی موثر بر تهویه است و افزایش عرض طارمه سرعت جریان هوا تا حدودی کاهش می‌یابد. افزودن «طارمه‌های بیرونی» باعث بهبود قابل‌توجه در کیفیت هوای فضای نیمه‌باز بیرونی شده است. از منظر عمق ، عمق متناسب برای طارمه5/ 3 و فرمl-شکل  بهینه‌ترین تهویه را از بابت سرعت جریان و کمترین عمر هوا و فرم خطی بدترین تهویه شامل کمترین سرعت جریان و بیشترین عمر هوا را دارد.

the role of the effective parameters of taremeh in improving natural ventilation in the courtyard houses of bushehr in the historical context

abstractproblem statement: the city of bushehr on the northern coast of the persian gulf is one of the most critical hot and humid climates in iran. always, natural ventilation has been one of the common methods of providing thermal comfort to residents taremeh is one of the semi-open spaces effective in natural ventilation. this research is trying to investigate the ventilation in the residential area of bushehr based on the taremeh and its parameters.research objectives: this research was carried out to investigate the natural ventilation caused by the potential of the taremeh.research method: this study employed a mixed research method including field survey, library research, and document reviews of historical buildings. in the experimental part of the study,the independent variables affecting the quality of natural ventilation were identified and the dependent variables were measured by accurate digital devices in a case study (dehdashti building) and then its data was used for software validation. after the validation, the models were simulated in cfd autodesk 2018 software, relying on the cfd method. velocity and age of air as well as the wind circulation were evaluated.conclusion: the results show that the “inner taremeh “ in a linear form in a state that is a part of the yard area has the highest and the 4-sided taremeh has the lowest velocity. wind circulation is less in the middle area and more towards the walls. the internal u-shaped taremeh has the highest speed in the room. by reducing the number of columns and increasing the dimensions of the columns in the taremeh, the speed of airflow in the taremeh space decreases. as the height increases from the ground floor to the first and second floors, the velocity in taremeh increases in all cases. in the “middle taremeh “, increasing the width of the taremeh reduces the velocity to some extent. from the perspective of depth, the depth of 3.5m for the taremeh has the most optimal ventilation in terms of velocity and the lowest age of air.