مفهوم «ارزش» و مبانی سنجش آن در بافت‌های روستایی

بیان مسئله: سرزمین ایران دارای بافت‌های با ارزش روستایی فراوانی است. پرداختن به موضوع «ارزش» در خصوص بافت‌های روستایی امروزه بسیار دارای اهمیت است. تنوع این بافت‌ها و پراکندگی آنها بر مبنای تنوع زیستی، موقعیت طبیعی و خصوصیات فرهنگی، اذهان را بر آن داشته است تا با استمداد از آموزه‌های محیطی، نسبت به شناسایی ارزش‌های آنها همت بگمارند. با توجه به محدودیت‌های ناشی از کمبود اعتبارات و ضرورت ایجاد فرصت‌های برابر در خصوص بهسازی روستاها، متولیان ناگزیر از تدوین معیارها و شاخص‌های مناسب تعیین ارزش و ارزیابی نمونه‌ها برمبنای آنها هستند تا به نمونه‌های مناسبی دست یابند که به‌صورت الگویی شایسته و فراگیر نسبت به همتایان خود، مطرح باشند. اصلی‌ترین پرسش تحقیق، سوال از چیستی مفهوم «ارزش» و تعبیر شایسته از انواع آن در مواجهه با موضوع بافت‌های با ارزش روستایی است و اینکه چگونه می‌توان به نظامی از ارزش‌ها و سازوکار ارزیابی آنها در بافت‌های روستایی دست یافت که هم زمینه حفاظت و هم زمینه توسعه فراهم آید؟ هدف پژوهش: هدف مقاله در مرتبه نخست دستیابی به نظام دسته‌بندی ارزش‌ها متناسب با زمینه بافت‌های روستایی و سپس بازبینی در معیار‌ها و شاخص‌های ارزش موثر بر انتخاب آنها با ارائه تلقی تازه‌ای از مفهوم ارزش در رویکرد حفاظت مبتنی بر توسعه در امر بهسازی است که پژوهش حاضر به چگونگی سازوکار سنجش نمونه‌ها برمبنای آن نیز پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش به لحاظ روش، به پشتوانه مطالعات کتابخانه‌ای از ابزار منطقی چون تحلیل مقایسه‌ای میان انواع ارزش‌های معرفی شده در ادبیات موضوع استفاده کرده و با استدلال چگونگی تعریف، توصیف و تقسیم ارزش‌ها را مورد واکاوی قرار داده است. نتیجه‌گیری: در ترسیم سازوکار سنجش ارزش‌ها، گام نخست تعیین نمونه‌های واجد ارزش براساس شناسایی ارزش‌های ذاتی موجود در تک‌تک بافت‌های روستایی با هدف حفاظت بوده، آنگاه دستیابی به اولویت‌هایی است که با دخالت ارزش‌های منتسب مبتنی بر اهداف بهسازی به عنوان برنامه توسعه به دست خواهند آمد.

the concept of “value” & its assessment principles in rural fabrics

problem statement: iran has myriad valuable rural fabrics. today, discussing the “value” of rural fabrics is of great importance. their diversity and dispersion based on biodiversity, natural location, and cultural characteristics have prompted entities to make efforts to identify their values with the help of environmental teachings. given the limited funding and necessity to create equal opportunities to improve villages, the custodians are tasked with formulating the appropriate criteria and indicators to determine the values and evaluate the samples based on these to arrive at adequate samples that can be used as universal models for similar locations. the present research asks the question of how to define “value”, find suitable interpretations of it in a range of valuable rural fabrics, and present a mechanism to assess these to pave the way for both conservation and development.research objective: the first aim of the research is to classify values for the rural fabric. in the next stage, it will review the criteria and indicators that impact their selection and present a new understanding of the concept of value in conservation, development, and restoration. finally, it discusses the mechanism for measuring samples based on these.research method: the library research method was used for the comparative analysis of various values introduced in the relevant literature on the topic, then values were defined, described, classified, and analyzed by reasoning. conclusion: the first step in setting up a mechanism to measure values was to identify the valuable samples by pinpointing the inherent values of every single rural fabric for conservation. the next step was to prioritize the attributed values and restoration goals to define a development plan.