تحلیل عوامل عدم تحقق‌پذیری طرح‌های جامع در شهرهای کوچک (مطالعۀ موردی: شهرهای سنگر، خشکبیجار و شفت)

بیان مسئله: ارزیابی تحقق‌پذیری طرح‌های توسعه شهری در پژوهش‌های متعدد صورت‌گرفته، حاکی از عدم موفقیت آن‌ها بوده و ضرورت بازنگری و ریشه‌یابی علل عدم تحقق‌پذیری چنین طرح‌هایی را در برنامه‌ریزی شهری آشکار می‌سازد.هدف پژوهش: پژوهش حاضر به دنبال واکاوی و تحلیل عوامل موثر بر عدم تحقق‌پذیری طرح‌های جامع در شهرهای کوچک است که بدین منظور سه شهر کوچک استان گیلان به‌عنوان نمونه‌موردی انتخاب شدند.روش پژوهش: جهت حصول به هدف مورد نظر از روش تحقیق کیفی از نوع نظریه زمینه‌ای استفاده شد تا اطلاعات و نظرات موثق و قابل اطمینانی با استفاده از مصاحبه‌ نیمه ساختارمند حاصل شود. بدین‌ترتیب جهت رسیدن به اشباع نظری، با 23 نفر از افراد مطلع و صاحب‌نظر در حوزه‌ مدیریت شهری شهرهای کوچک مصاحبه ‌صورت گرفت که هر مصاحبه حدود یک ساعت تا یک ساعت و سی دقیقه به طول انجامید. فرایند تحقیق به‌صورت رفت و برگشتی بوده است.نتیجه‌گیری: پس از تجزیه و تحلیل مصاحبه‌ها و کدگذاری‌ها، هفت محور اصلی برای علل عدم تحقق‌پذیری طرح جامع استخراج شد. این محورها عبارتند از: ضعف نظام مدیریتی، مشکلات نظام قانونی، مشکلات نظام اجرایی، مشکلات مالی، مشکلات ماهوی طرح، نبود مشارکت سازنده و مشکلات نظام فرایند تهیه طرح. در هر محور راه‌حل‌های متناسب با کدهای باز اولیه و فراوانی آن‌ها ارائه شده است. یافته‌های این پژوهش نشانگر این بود که مقوله‌های متفاوت در عدم تحقق‌پذیری طرح‌های جامع، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و به عبارتی دیگر به‌صورت زنجیره‌وار می‌توانند به یکدیگر متصل باشند و با اصلاح برخی موارد می‌توان به بهبود مقوله‌های دیگر نیز کمک نمود.

Analysis of Non-Feasibility Factors of Master Plans for Small Cities (Case Study: Sangar Khoshkebijar City-Shaft City in Guilan Province)

Problem statement: The evaluation of the feasibility of urban development plans, which has been carried outin various studies, suggests their failure and reveals the urgency to review and find out the main causes of the impracticability of such plans in urban planning.Research objective: This research investigates the main factors affecting the feasibility of ‌‌master plans for small cities. For this purpose, three small citieswere selected as a case study in Guilan Province.Research method: This qualitative study employed the grounded theory method to obtain reliable information and opinions using semistructured interviews.Thus, 23 expertsin the field of the urban management of small cities were interviewed to achieve theoretical saturation. Each interview lasted from one hour to one hour and thirty minutes. The research process included multiple iterations.Conclusion: Seven main themeswere extracted for the nonfeasibility of ‌‌master plans based on the code analysis of the interviews. These themes are weaknesses of the management system, problems of the legal system, problems of the executive system, financial problems, substantive problems of the plan, lack of constructive participation, and problems with the plan preparation process system. For each theme, appropriate solutions were proposedaccording to the initial open codes and their frequency. The findings of this study showthat different factors of the nonfeasibility of ‌‌master plans are closely related to each other, in other words, they can be connected like a chain. Some factors can also be improved by modifying other factors.