طراحی مبتنی بر روایت به‌عنوان روشی تاریخی (نمونۀ موردی: مسجد جامع فهرج)

بیان مسئله: اگرچه از عمر طراحی‏پژوهی زمان زیادی نمی‌گذرد، اما تداوم خلق اثر معماری در طول تاریخ، گواه بر وجود روش‌های طراحی، با وجود نبود خودآگاهی درباره‌ آن‌هاست. برخی روش‌شناسان، روش‌هایی را شناسایی کرده‌اند که ویژگی آن‌ها بی‌زمانی است. اهمیت این روش‌ها در آن است که به‌شکلی پیوسته در تاریخ طراحی حضور داشته‌اند. در این پژوهش، تلاش شده تا با نگاهی تحلیلی به مسجد جامع فهرج، به نقش و تاثیر روش روایتی در طراحی این مسجد با استفاده از روش تحلیل بینامتنیت پرداخته شود. مسئله‌ پژوهش تلاش برای فهم تاثیر روش روایتی در فرایند خلق مسجد جامع فهرج به‌عنوان مسئله‌ بنیادین است و به تاثیر روایت طراح از مسجدالنبی به‌عنوان منبع قیاس در طراحی آن خواهد ‏پرداخت.هدف پژوهش: هدف پژوهش بررسی ریشه‌های روش روایتی در خلق اثر و فرایند شکل‌گیری مسجد جامع فهرج است.روش پژوهش: پژوهش پیش رو پژوهشی کیفی بوده و در گردآوری داده‌های آن از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. پس از مرور منابع مکتوب، بر مبنای نظریه‌ بینامتنیت دست به تحلیل اثر به‌مثابه‌ متن زده و تلاش شده است روش طراحی معماری مورد تحلیل قرار گیرد.نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد طراحی مسجد جامع فهرج با به‌کارگیری روش طراحی روایتی و مبتنی بر روایتی از مسجدالنبی طراحی شده  و به دست طراح رسیده است و در واقع مسجدالنبی منبع قیاس در طراحی مسجد جامع فهرج بوده است.

Narrative Design as a Historical Technique(Case Study: Grand Mosque of Fahraj)

Problem statement: Though it has not been a long time since design research emerged as a branch of science, the consistent creation of architectural works proves the existence of design methods. Such methods have developed even though knowledge about them is limited. Some methodologists have identified methods characterized by timelessness. These methods are important because they have constantly revealed themselves in the history of design. This research aimed to analyze the Grand Mosque of Fahraj to investigate the role and effect of the narrative method on the way this mosque has been designed using the intertextual analysis method. The research problem concerns the effect of the narrative method on building the Grand Mosque of Fahraj and addresses the quality of narration of the AlNabi Mosque’s designer as a source of analogy for its design.Research objective: This study sought to investigate the effects of the narrative method on creating and building the Grand Mosque of Fahraj.Research method: The research employs a qualitative method. After reviewing the written sources, as data collection method, the theory of intertextuality was used to analyze the work as a text, as the architectural design method was also examined.Conclusion: The Grand Mosque of Fahraj seems to be designed through a narrative design process. This narration is based on AlNabi mosque which is regarded as a source of analogy for design in the Grand Mosque of Fahraj.