صندوق‌خانه، منظر خلوت در خانۀ ایرانی (بررسی خانه‌های سنتی یزد)

بیان مسئله: در زمینه‌ ارتباط بین فرهنگ و سبک زندگی و معماری و ساختار فضایی نظریات مختلفی بیان شده است. از جمله مصادیقی که برای این ارتباط معرفی شده صندوق‌خانه است؛ عنصری فرعی در خانه‌های سنتی ایرانی که در مواردی برای کمک به معمار در جهت ایجاد تناسبات فضایی ایجاد می‌شده است، ولی در واقع نقشی عملکردی در ایجاد فضای اندرونی در خانه‌های سنتی ایرانی ایفا می‌کرده است.هدف پژوهش: هدف از این تحقیق بررسی نقش و عملکرد صندوق‌خانه و جانمایی آن در خانه‌های سنتی ایرانی است و برای دست‌یابی به این هدف، خانه‌های سنتی یزد به‌عنوان مورد مطالعه در نظر گرفته شده است.روش پژوهش: این پژوهش به روش توصیفیتحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی به‌صورت مشاهده انجام شده است. در مطالعات کتابخانه‌ای از کتب، مجلات معتبر و نقشه‌های معماری برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز استفاده شده است.نتیجه‌گیری: براساس این تحقیق، مشخص شده است که صندوق‌خانه نقشی عملکردی در ایجاد فضای خلوت و اندرونی خانه‌های سنتی ایفا می‌کرده است؛ فضایی برای استراحت، عبادت، مراقبه و یا انبار وسایل و تجهیزات مختلف. فضایی در کنار فضاهای اصلی خانه و یا در کنجی از آن، که می‌توانسته به معماری برای طراحی کمک کند یا نیاز عملکردی ساکنین را برطرف نماید و عملکرد آن نیز تحت تاثیر محل استقرار قرار می‌گرفته است.روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی به صورت مشاهده بوده است. در مطالعات کتابخانه‌ای از کتب، مجلات معتبر، نقشه‌های معماری جهت جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز استفاده شده است.براساس این تحقیق، مشخص شده است که صندوقخانه نقشی عملکردی در ایجاد فضای خلوت و اندرونی خانه‌های سنتی ایفا می‌کرده است. فضایی برای استراحت، عبادت، مراقبه و یا انبار وسایل و تجهیزات مختلف. فضایی که می‌توانسته به معماری برای طراحی کمک کند یا نیاز عملکردی ساکنین را برطرف نماید. در کنار فضاهای اصلی خانه و یا در کنجی از آن که عملکرد آن نیز تحت تاثیر محل استقرار قرار می‌گرفته است.

The ‘Closet’ Space, a Private Landscape in Traditional Iranian House(Case Study: Reviewing Some Traditional Houses in Yazd City)

Problem statement: A number of theories have been proposed about the relation between culture, lifestyle, architecture, and spatial structure. The ‘ClosetSpace’ or ‘SandoghKhaneh’ is an example of this implication. It was considered as a side element in traditional Iranian houses that used to assist the architect in creating the spatial proportions in some cases, but actually, it had a functional role in creating the interior space in traditional Iranian houses. Research objective: The purpose of this research study is to investigate the role and function of the ‘closet space ‘and to address its location in traditional Iranian houses; A few Yazd traditional houses have been considered as a case study.Research method: The research adopted the analytical descriptive analysis. Following the collection of the data through the bibliographic method, and observations were carried in the field. In bibliographic studies, various resources such as books, prestigious journals, and architectural plans were used for gathering the required information.Conclusion: The findings of the study showed that ‘closet space’ used to play a functional role in creating the privacy and interior space of traditional Iranian houses. A kind of space was allocated for recreation, prayer, meditation, or storage of various tools and equipment; A place next to the key spaces of the house or in a corner place of that space, where its function was also affected by the location.