واکاوی عوامل موثر در ایجاد دلبستگی به مکان در بازار (نمونه‌موردی: بازار تجریش)

بیان مسئله: امروزه بی‌توجهی به مولفه‌های مکانی و انسانی و وابسته‌کردن مراکز تجاری معاصر به امور اقتصادی، باعث تقلیل میزان حضور، عدم وفاداری مشتریان، کاهش دلبستگی مکانی و خالی‌شدن مراکز تجاری از افراد شده و این موضوع تداوم حیات مراکز تجاری را با بحران روبه‌رو کرده است. بنابراین تعیین و اکتشاف فاکتورهای اثرگذار در ایجاد و ارتقای دلبستگی به فضای بازار، می‌تواند به بهبود شرایط عاطفی و روحی شهروندان و افزایش کارکرد مراکز تجاری کمک کند.هدف پژوهش: هدف اصلی این پژوهش یافتن عوامل موثر در ایجاد دلبستگی به مکان در بازار و هدف فرعی دستیابی به ارتباط مابین مولفه‌های موثر با یکدیگر در بازار تجریش است.روش پژوهش: برای دستیابی به اهداف پژوهش، از روش ترکیبی اکتشافی (کیفیکمی) استفاده و از طریق راهبرد علیمقایسه‌ای، میزان تاثیر مولفه‌ها بر حس دلبستگی به مکان، بررسی شده است. در روند پژوهش، ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه‌ایاسنادی، نظریه‌های موجود در زمینه‌ دلبستگی به مکان و عوامل موثر بر این حس گردآوری و سپس با اتکا به نتایج تحلیل محتوا، مدل مفهومی پژوهش ارائه شد. سپس براساس داده‌های به‌دست‌آمده از بخش کیفی، پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخت، در جامعه‌ آماری شامل: کسبه، مشتریان و رهگذران در بازار تجریش توزیع شد و با استفاده از آزمون‌های آماری 26 spss مورد تحلیل قرار گرفت.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد مولفه‌های موثر در ایجاد دلبستگی به مکان مولفه‌های مکانی، انسانی و زمانی هستند و رابطه‌ معناداری میان آنها و دلبستگی به مکان وجود دارد. تحلیل‌ها نشان داد از میان مولفه‌های مکانی، عوامل کالبدی مکان و از میان مولفه‌های انسانی، عوامل ادراکی، موثرترین عامل در ایجاد دلبستگی به بازار هستند. از میان عوامل ادراکی مکان، بیشترین ارتباط مربوط به شاخص خاطره‌انگیزی و سپس هویتمندی و از میان عوامل کالبدی مکان، بیشترین ارتباط مربوط به شاخص دسترسی و سپس فرم و ساختار است.

An Analysis of Influential Factors in Developing a Sense of Place Attachment (Case Study: Tajrish Bazaar)

Problem statement: Today, the lack of attention to the human and place components and the dependence of the life of contemporary commercial centers on economic conditions have caused the following issues: a decrease in individual presence, the lack of customer loyalty, loss of place attachment, and absence of people in shopping centers; which adversely influenced the continuity of these urban centers. Therefore, identifying and discovering those factors that improve attachment to bazaar space can contribute to improving emotional and spiritual conditions for urban residents, and increasing the efficiency of commercial centers.Research objective: This study aims to find the influential factors playing a role in developing a sense of a place attachment to the bazaar and to achieve the relationship between the effective components in the Tajrish Bazaar as the research objective.Research method: To achieve the goals of the research, a combination of qualitativequantitative methods was used, and the effectiveness of factors on place attachment was examined through the causalcomparative strategy. Throughout the process, the theories on place attachment and factors affecting this sense of dependency were first gathered through documentbased and bibliographic research methods. Next, relying on the results of the content analysis, the conceptual model of the research was proposed. According to the data obtained from the qualitative phase, a questionnaire developed by the researcher was distributed among the participants including shopkeepers, customers, and passersby in Tajrish Bazaar. The data was then analyzed through the statistical tests of SPSS 26.Conclusion: The results revealed that place, human, and time components are among those influential components in creating a sense of place attachment, and there was a significant relationship between these factors and place attachment. The data analyses showed that, among the place components, the place physical factors, and, among the human components, the perceptual factors were the most effective ones in creating a sense of attachment to the bazaar. Memorability and identity were among the perceptual factors that had the most significant relationship with the place and among the place physical factors, accessibility with the highest effect, and form and structure accordingly were the next significant factors.