در جست‌وجوی معنای خانه: تبیین مولفه‌های کالبدی تجلی‌بخش معنا با استفاده از مفاهیم نظری پدیدارشناسی مطالعۀ موردی: خانه‌های حیاط‌دار همدان

بیان مسئله: خانه به‌عنوان بستری برای زندگی انسان که با تمام ابعاد زندگی او در ارتباط است، در طی چند دهه‌ گذشته، به‌صورت قفسی بی‌روح درآمده و برای ساکنان خود مفهومی از خانه را تداعی نکرده است. در این راستا شناخت مولفه‌های کالبدی معنابخش به خانه به‌عنوان یک مکان، می‌تواند در ایجاد مکان‌های معنادار برای انسان مفید واقع شود.هدف پژوهش: هدف تحقیق، بازگشت به معنای خانه و شناسایی مولفه‌های کالبدی تجلی‌بخش معنا با استفاده از رهیافت پدیدارشناسی و کاربست مفاهیم آن به‌منظور کیفیت‌بخشی به خانه‌های امروزی است.روش پژوهش: این مقاله با رویکردی کیفی و به روش گرانددتئوری انجام شده و داده‌ها با استفاده از اجماع سه شیوه گردآوری شده است. در این راستا ابتدا با تکیه بر اسناد کتابخانه‌ای، به مطالعه‌ مفاهیم، نظریه‌های مرتبط با معنای مکان در پدیدارشناسی و ابعاد هستی انسان پرداخته شده است. در ادامه به‌منظور تبیین مولفه‌های کالبدی معنابخش به خانه با استفاده از مفاهیم نظری پدیدارشناسی و بر پایه‌ مطالعه‌ هستی‌شناسانه، داده‌های به‌دست آمده، در محیط نرم‌افزار 20 maxqda تحلیل شده، سپس با استفاده از کدگذاری‌های باز، محوری و انتخابی، داده‌ها به مفاهیم، مقوله و سپس مولفه تبدیل شده است. براساس مصاحبه‌ها، 197 کد استخراج شده است. مصاحبه‌شوندگان شامل سه گروه بوده‌اند و داده‌های به‌دست‌آمده پس از مصاحبه با جمعاً 35 نفر به اشباع نظری رسیده است.نتیجه‌گیری: با توجه به مطالعات انجام‌شده، پنج مولفه شامل فضا، حیاط، تزیینات، نور و مبلمان از عوامل کالبدی تجلی‌بخش معنا در خانه هستند که هر کدام اشاره به معنایی دارند. با توجه به پایه‌ هستی‌شناسانه‌ این مقاله، خانه برای انسان، زمانی مفهوم خانه را می‌دهد که فراتر از بعد کالبدی، بازنمایی از هستی او که همانا توجه به بعد حرکت، زمان، خدا، آسمان و زمین است، باشد و معانی مختلفی که ریشه در هستی او دارد را در خود جای دهد.

In Search of the Meaning of Home: Explaining the Physical Components Reflecting Its Meaning Through the Theoretical Lens of PhenomenologyCase study: Hamedan Yard Houses

Problem statement: Home, an environment in which human lives, is tied up to all aspects of his life. However, over the past few decades, it has turned into a lifeless cage and no longer evokes the connotation of home for its inhabitants. For this reason, recognizing the physical components contributing to its meaning as a place can be of great help to create meaningful places for humans in the future.Research objective: This article aims to explore the meaning of home and identify its physical components using the phenomenological approach and it hopes that the application of its concepts to today’s homes can improve their quality.Research method: This study employed a qualitative approach and Grounded Theory method. Data were collected through three methods. To this purpose, first, based on library documents, the concepts, theories related to the meaning of place in the phenomenology and dimensions of human existence were examined. To explain the meaningful physical components of the home, the obtained data were analyzed using the theoretical framework of ontological phenomenology. Data were analyzed using MAXQDA 20 software, then open, axial, and selective coding was done and transformed into concepts, categories, and then components. Based on the interviews, 197 codes were extracted. The interviewees were conducted with three groups and the theoretical saturation of the data occurred after the interview with a total of 35 participants.Conclusion: The findings suggest there are five physical components including space, yard, decoration, lighting, and furniture through which the meaning of the home has been crossed, each of which implies connotations. According to the existential basis of this study, the meaning of home for people is established when it is beyond the physical dimension and represents his being through motion, time, God, heaven, and Earth and it includes various meanings that are rooted in his being.