مطالعۀ تطبیقی رهیافت‌های فرمی- فضایی معماری و نقاشی در مرور آثار مهرداد ایروانیان و علیرضا تغابنی

بیان مسئله: ارتباط میان معماری و نقاشی یکی از حوزه‌های مورد مطالعه در نظریه‌ هنر و معماری است. هر چند معماری ترکیبی از معانی کاربردی است، ولی می‌تواند در ارتباط با نقاشی، از بابت فرم و فضا مطالعه شود. در این میان، در خلق اثر هنری، اگر «هنرمند» متغیر ثابت فرض شود، این سوال مطرح است که ساختار فکری او در خلق فرم و فضا در دو رسانه، چه تاثیری بریکدیگر دارند و در نهایت منجر به چه نوع ارتباطی بین دو نظام هنری می‌شود؟هدف پژوهش: هدف این پژوهش به‌طور اخص مطالعه‌ آثار معمارانی است که در هر دو حیطه فعالیت دارند. فرض بر آن است که مهارت معمار از فاصله‌ تصور تا تصویرکردن طرح‌واره‌های ذهنی به عنوان نقاشی، منجر به نشر اندیشه‌ او می‌شود و این فرایند در نحوه‌ آفرینش اثر معماری و تفکر فضایی او موثر است.روش پژوهش: پژوهش با رویکرد کیفی و روش تطبیقی بین‌رشته‌ای، منطبق با دیدگاه کری واک انجام شده و مدل پژوهش ترکیبی از گرایش‌های فضایی و رهیافت‌های معنایی فرم و فضا است. در بخش اول آثار نقاشی مهرداد ایروانیان و علیرضا تغابنی، به‌عنوان نمونه، با روش شکل‌گرایی ولفلین تحلیل می‌شوند. در گام بعد مفاهیم فرمیفضایی معماری آنان بررسی شده است. دستاوردهای این تحلیل برآمده از مطالعات نظری و داده‌های تجربی هستند که از طریق روش توصیفی نتیجه‌گیری می‌شوند. در نهایت جهت تبیین رابطه، مقایسه‌ تطبیقی تحلیل‌ها در دو رسانه صورت می‌گیرد.نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد برخورد هنرمند در راستای معانی مصادیق عینی (ابژکتیو) اثر، در سطح «ابتدایی» و «کارکردی» در دو حیطه‌ کاملاً مستقل صورت گرفته و به معانی ذهنی (سابژکتیو) در سطح «ارزشی» پرداخته شده است که قابلیت تطبیق بر ساختار فکری هنرمند را دارد. در سطح «نمادین» با انتقال برخی رهیافت‌های فرمی از نقاشی به معماری، اثر معماری بیشتر به بعد هنری خود نزدیک شده و جنبه‌ زیبایی‌شناسی یافته است.

Formal-Spatial Approach in Architecture and Painting: a Case Study on the Works by Mehrdad Iravanian and Alireza Taghaboni

Problem statement:The architecturepainting relationship is one of the study fields in the theory of art and architecture. Although architecture is a combination of practical concepts, it can be studied in relation to painting focusing on form and space. Meanwhile, in creating an artwork, if an “artist” is assumed as a fixed variable; the question is that how his intellectual structure affects the creation of form and space in two media, and how it connect the two art regimens.Research objective: This study addresses the works by architects who work in both areas. It is assumed that the architect’s skill from the distance of imagination to depicting mental schemas as a painting leads to the dissemination of his thought, affecting the creation of his architectural work and spatial thinking.Research method: The present study was performed using a qualitative comparative analysis technique concerning Kerry Walk’s model. The study model was a combination of spatial tendencies and semantic approaches of form and space. In the first section, the paintings by Mehrdad Iravanian and Alireza Taghaboni were analyzed using Wolf Lane’s formalism method. Next, the concepts of their architecture form and space were examined. The achievements were concluded based on theoretical studies and experimental data through a descriptive method. Finally, a comparative analysis was performed to clarify the architecturepainting relationship.Conclusion: It seems that the artist deals with the objective concepts of the work at the levels of “basic” and “functional” in two completely independent areas, and the subjective concepts at the “value” level, which can be adapted to the intellectual structure of the artist. At the “symbolic” level, by transferring some formal approaches from painting to architecture, the architectural work gets closer to its artistic aspect and acquires an aesthetic aspect.