تحلیل فضای شهری بر حسب منظر ذهنی لایه‌هایی از اقشار متوسط جدید شهری (مورد مطالعاتی: میدان انقلاب تهران در دوران پهلوی دوم)

بیان مسئله: فضای شهری در ذهن کنشگران اجتماعی بازتاب می‌یابد و چون دست به عمل می‌زنند فضا را شکل می‌دهند. اما فاعلان فضایی الزاماً مشابه هم نمی‌اندیشند. لذا ضرورت دارد که تولید و دگرگونی فضای شهری را بیش از هر چیز از منظر ذهنیت اقشار و گروه‌های اجتماعی مطالعه کرد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که آیا می‌توان به روش روایت‌پژوهی، تحلیلی از منظر ذهنی اقشار اجتماعی از یک فضای شهری مشخص ارائه داد؟هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر تحلیل منظر ذهنی اقشار متوسط جدید شهری از میدان انقلاب شهر تهران در دوران پهلوی دوم، از طریق روش روایت‌پژوهی است.روش پژوهش: برای آزمون، روایت اقشار متوسط جدید شهری از میدان انقلاب تهران طی سال‌های 1330 تا 1357 به‌عنوان مورد مطالعاتی انتخاب شد.نتیجه‌گیری: یافتۀ تحقیق حاکی از آن است که در درون قشرهای متوسط جدید روایت‌های مشابه و قابل مقوله‌بندی وجود دارد که منظر ذهنی اقشار متوسط از فضای شهری معینی را آشکار می‌سازد. به‌علاوه، مشخص شد که ذهنیت افراد از محدودۀ میدان انقلاب، قابل تقسیم به دو بازۀ زمانی است. به نظر می‌رسد که دورۀ زمانی چنین تغییراتی در ذهن ایشان، مطابق با تغییرات مادی و معنوی در زمینه و بستر تاریخی است؛ چرا که این امور سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هستند که مکان مناسب خود را در شهر می‌یابند و تغییر در این امور به دلیل تغییر در شرایط مادی و معنوی زندگی انسان است. مکان‌‌ها به‌وساطت امکاناتی که برای انواع کنش در خود دارند، می‌توانند محلی برای تبلور آنها باشند.

An Analysis of Urban Space from the Mindscape of Social Stratums of New Middle Class (Case Study: Enqelab Square in Tehran during the Second Pahlavi Era)

Problem statement: Urban space reflects in social actors’ minds and it is shaped through their actions However, space actors do not necessarily have similar thoughts. Accordingly, urban spaces’ production and transformation need to be further addressed from different social strata and groups’ mindscapes. The question is whether we can analyze the social classes’ mindscapes with regard to specific urban spaces using the analytical narrative research method.Research objective: This study attempts to delve into new urban middle classes’ narratives of Enqelab Square in Tehran during 1952 1979, which were included as a case study.Research method:  Narratives of the new urban middle classes of Tehran’s Enqelab Square during the years 1330 to 1357 were selected as a case study.Conclusion: The research findings revealed similar and classifiable narratives from the new middle class, reflecting their mindscapes of a certain urban space. Moreover, their views of the Enqelab Square were classified into two periods. Seemingly, the period of such changes in individuals’ perspectives is in line with the material and cultural changes in the historical context. The reason is that when the political, social, and economic affairs find their appropriate position in the city, and the changes in such issues are caused by the variations in the material and spiritual conditions of human life. Places can provide the grounds for such changes since they have the possibilities for all kinds of actions.