ارزیابی تاثیر مولفه‌های کالبدی بر حس دلبستگی به مکان در فضاهای جمعی مجتمع‌های مسکونی منتخب تهران

بیان مسئله: با گسترش جوامع انسانی و ارتقای نیازهای اجتماعی بشری، ضرورت حضور در فضاهای جمعی و شناسایی مولفه‌های تاثیرگذار بر ارتقای حس دلبستگی به مکان، جهت انجام برخی از فعالیت‌های انسانی از اهمیت زیادی برخوردار شده است. از بین‌رفتن حس دلبستگی، جدایی افراد از یکدیگر و کمبود تعاملات اجتماعی در کنار سایر معضلات شهری ماحصل دید مدرنیستی به فضا است.هدف تحقیق: طبقه‌بندی  مولفه‌های کیفی سازنده فضاهای جمعی در مجتمع‌های مسکونی با تراکم متوسط شهر تهران و استخراج مولفه‌های کیفی کالبدی، فعالیتی و ادراکی و ارزش‌گذاری آنها در مقیاس مجتمع مسکونی و همچنین نحوه و میزان تاثیرگذاری مولفه‌های کالبدی در ایجاد حس دلبستگی به مکان هدف اصلی این پژوهش است. روش تحقیق: روش این پژوهش، ترکیبی کمیکیفی است. به کمک راهبرد علی مقایسه‌ای، میزان تاثیر ویژگی‌های کالبدی فضاهای جمعی مسکونی بر حس دلبستگی ساکنان بررسی شد. به منظور انجام آزمون تجربی و مطالعات پیمایشی، پس از برداشت میدانی براساس مقیاس، طبقه و شکل همنشینی فضای باز و بسته، گونه‌های متفاوت مجتمع‌های مسکونی انتخاب و از طریق بازدیدهای منظم روزانه به شیوۀ ثبت رفتاری و تکمیل 361 پرسشنامه به همراه تحلیل (رگرسیون) چند متغیره از طریق راهبرد همبستگی و تحلیل مطالعات کمی با استفاده از نرم‌افزار spss19، به آزمون چندین مولفه و ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری استفاده‌کنندگان پرداخته شد.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مولفه‌های کالبدی اعم از «انسجام و وحدت»، «محرمیت»، «مدیریت تسهیلات و نظارت»، «عناصر طبیعی و سبز»، «غنای بصری» و «قابلیت جهت‌یابی و خوانایی» به ترتیب اولویت، بیشترین تاثیرگذاری را بر حس دلبستگی به مکان دارند. بنابراین طراح به عنوان خالق فضا با انتخاب مقیاس و چیدمان بلوک‌ها توامان با طراحی ساختار فضاها منجر به تغییر در میزان حس دلبستگی افراد ساکن در آینده می‌شود.

Evaluation of the Effect of Physical Components on Place Attachment in Communal Spaces of Selected Residential Complexes in Tehran

Problem statement: With the extension of human societies and the promotion of human social needs, the necessity of being present in communal spaces and identifying the components that affect the sense of attachment to the place for some human activities is of great importance. The lack of attachment, the separation of individuals from one another, and the lack of social interactions, along with other urban problems, are the result of a modernist vision of space.Research objective: The purpose of the study is to classify the qualitative components of communal spaces in residential complexes with moderate urban density in Tehran. To extract the values of qualitative, physical and perceptual qualities in the residential complex scale, as well as the manner and magnitude of the influence of physical components in creating a sense of place attachment, is the main purpose of this research.Research method: The method of this research is the combination of quantitative and qualitative method. Using the causalcomparative strategy, the effect of physical characteristics of residential spaces was studied on the attachment of residents. In order to conduct empirical and survey studies, after field surveys, based on the scale, class and form of open and closed space, different types of residential complexes were selected. From regular daily visits through behavioral recording and completing 361 questionnaires along with analysis (Multivariate regression) through the correlation strategy and quantitative analysis of the data using SPSS 19 software, were tested on several components and personality and behavioral characteristics of users.Conclusion: The results of the research show that physical components such as privacy, integrity, legibility, visual richness, composition, management and supervision, natural elements in order of priority have the greatest impact on the sense of place attachment. Therefore, the designer as the creator of space by choosing the scale and layout of the blocs together with the design of the structure of the spaces leads to a change in the sense of attachment of people living in the future.