بازخوانی اثر معماری به کمک مدل نقد بینامتنی نمونه موردی: مسجد ولیعصر

بیان مسئله: فقدان خوانش نظام‌مند آثار معماری در جامعۀ معماری منجر شده است تا شاهد نقدهای مستدلی که منجر به ارتقای کیفی آگاهی طراحی شوند نباشیم. این پژوهش با تکیه بر خوانش بینامتنی آثار معماری، روابط میان عناصر درون‌متن و برون‌متن و تاثیر آن‌ها در شکل‌گیری معنای کلی اثر معماری را بررسی می‌کند. در این پژوهش پس از تبیین مبانی نظریۀ بینامتنیت به‌عنوان ابزار نقد، مدل نقد بینامتنی معماری تدوین شده است. سپس این مدل در خوانش مسجد ولیعصر آزمون شده است.هدف: این پژوهش با هدف شناخت و بررسی جایگاه نظریۀ بینامتنیت در روش نقد معماری به‌دنبال ارائۀ یک روش جدید در نقد معماری مبتنی بر این نظریه بوده است. روش تحقیق: این پژوهش از گونه پژوهش‌های کیفی است که در مرحلۀ جمع‌آوری داده‌ها از روش توصیفی و مرور متون مرتبط یا ادبیات موضوع، و در مرحلۀ تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش استدلال منطقی بهره گرفته است. این تحقیق با تکیه بر نظریۀ بینامتنیت صورت گرفته است و در لایه‌های مختلف به بررسی متن مورد نظر (در اینجا اثر معماری) پرداخته است.نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که متن معماری در لایه‌های متعدد معنایی از لایه‌های پدیداری تا زایشی شکل می‌گیرد و انواع دلالت در شکل‌گیری لایه‌های آن موثر است و با به‌کارگیری مدل نقد بینامتنی، لایه‌های شکل‌دهندۀ آن از لایه‌های معماری تا فرامعماری مورد بازخوانی قرار می‌گیرد. به‌کارگیری نقد بینامتنی از خوانش سطحی آثار معماری جلوگیری می‌کند و اثر معماری را به‌عنوان عضوی از مجموعه‌ای از آثار مطالعه می‌کند که در طول مقطع زمانی و به دلایل خاصی شکل‌گرفته‌اند و بدین ترتیب می‌تواند منجر به درک لایه‌های پنهان معنا شود و در خوانش اثر، پارادایم‌های گسترده‌تری را فراخوانی می‌کند.

ReReading of Architectural Works by Means of Intertextual Criticism Model; Case Study: Valiasr Mosque

Problem statement: This study reviews the relationships between the elements of the inner and outer text, and their impact on the overall meaning of the architectural work based on the intertextual reading. In this research, after an explanation of the basics of the theory of intertextuality as a tool of criticism, the model of intertextual criticism of architecture has developed. A model has been tested for Valiasr Mosque reading.Research objectives: This research seeks to answer the question: How does the application of the intertextual criticism model provide a context for reading the architecture?In this research, the main hypothesis is that using intertextual relationships in syntagmatic and paradigmatic axes and diachronic and synchronic analysis, will lead to the recognition of deeper text layers and decryption. It seems that using of intertextual reading has prevented superficial reading of architectural works and it investigates the work of architecture as part of a series of works which have been formed over time and its application can lead to better understanding the hidden layers of meaning and it causes more precise interpretation of work in broader paradigms.Research method: This research is qualitative research. In the datagathering step, the descriptive method been used to describe the subject matter and in the analytical phase of the data used logical reasoning method. This research is based on the theory of intertextuality and has studied the text (here the work of architecture) in various layers.Conclusion: The findings of this research indicate that the text of the architecture formed in several semantic layers from the phenotextto, genotext, and the types of implications are effective in the formation of its layers, by applying the intertextual criticism model the layers of the layout retrieved from the layers of architecture to extraarchitectural.