انتزاع نمادین در زیبایی‌شناسی هنر بلوچستان، نمونۀ ‌موردی: سوزن‌دوزی بلوچ

بیان مسئله: قوم بلوچ را می‌توان یکی از اقوام اصیل ایرانی دانست که ادامه‌دهندۀ زندگی دام‌پروری و عشایری در ایران بوده‌اند. هنرهای گوناگونی در میان این قوم رایج است که مهم‌ترین آنها را می‌توان هنر سوزن‌دوزی دانست. این هنر با نقوش هندسی و به‌شدت انتزاعی‌اش نمایشگر پیشینۀ زندگی عشایری قوم بلوچ و همانند دیگر هنرهای عشایر ایران از بعد هندسی بسیار بالایی برخوردار است. همچنین می‌توان به شباهت نقوش هندسی این هنر و هنرهای دوران نوسنگی نیز اشاره کرد. نقوش هنر سوزن‌دوزی بلوچ در انواع انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی و حاشیه قابل دسته‌بندی هستند.سوال پژوهش: کدام یک از ویژگی‌های زیبایی‌شناسانۀ سوزن‌دوزی بلوچ را می‌توان به‌عنوان تاثیرگذارترین شاخص هویتی آن در نظر گرفت؟هدف: شناخت عناصر زیبایی‌شناسانۀ سوزن‌دوزی بلوچ به‌عنوان مهم‌ترین هنر بومی منطقۀ بلوچستان و ستخراج مهم‌ترین مولفه‌های آن هدف این پژوهش است.روش تحقیق: روش انجام پژوهش، کیفی و با استفاده از منطق استدلالی است. اطلاعات کتابخانه‌ای و مشاهده در جمع‌آوری داده‌های این پژوهش مورد توجه و همچنین مشاهدات عینی نگارنده و اطلاعات میدانی در دستیابی به استنتاجات پژوهش موثر بوده است.نتیجه‌گیری: مهم‌ترین وجه اشتراک این نقوش هندسی‌بودن و در ضمن انتزاع بیش از حد آنهاست. زیبایی‌شناسی این هنر بومی را می‌توان در قالب خط (راست و با زاویه)، شکل (بر پایۀ شکل مثلث)، بافت (متراکم و پرکار)، ریتم (متناوب) و رنگ (با تسلط رنگ قرمز و ترکیب رنگ‌های نیرومند و قوی) بررسی کرد. انتزاع نمادین را می‌توان به‌عنوان مهم‌ترین وجه زیبایی‌شناسانه هنر سوزن‌دوزی بلوچ مورد توجه قرار داد.

Symbolic Abstraction in the Aesthetics of Baluchistan Art, A Case Study of Baluchi People’s Needlework

Problem statement: Baluch tribe can be considered one of the genuine Iranian tribes who has continued the livestock breeding and nomadic life in Iran. Various arts are common among this tribe, but the most important one is the art of needleworking. This art, with its geometric and highly abstract designs, displays the history of tribal Baluchi lifestyle. Like other Iranian nomadic arts, Baluchi life has a very high geometric dimension. One can also refer to the similarity of the geometric patterns of this art and the Neolithic arts. Baluch needlework art designs are categorized and studied in various humans, animals, plants, geometric shapes and marginal types.Research question: What is the most important aesthetic aspect of Baluchi’s art of needleworkingResearch objective: The recognition of the aesthetic elements of Baluchi needle working as the most important native art of the Baluchistan regionResearch method: The research method is qualitative using logical reasoning. Library data and observation were taken into consideration in data collection of this research and also the objective observations of the writer and field information were effective in achieving research findings.Conclusion: The most important aspect of these designs is their geometricity and excessive abstraction. The aesthetics of this native art can be examined in the form of a line (right and with an angle), shape (based on the shape of the triangle), texture (dense and prolific), rhythm (alternating) and color (with the domination of the red color and combination of strong and powerful colors). Symbolic abstraction can be considered as the most important aesthetic aspect of Baluchi’s art of needleworking.