روایت «دیگری» فهم معماری معاصر ایران در مواجهه با دیگری (از منظر معماران)

بیان مسئله: معماری معاصر ایران همواره در بوتۀ نقد و تحلیل متفکران و معماران قرار داشته است، زیرا با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست. یکی از این مشکلات، که در دیدگاه بزرگان به‌طور مشترک بیان می‌شود، فقدان هویت است. در چنین بستری، پرداختن به مسئلۀ «من، خود، خویشتن و هویت» نمی‌تواند به‌تنهایی مشکل‌گشای مسائل امروز باشد. زیرا شناخت ما از خود در رویارویی با دیگری شکل گرفته است. «من» به‌تنهایی نمی‌تواند موجد اثر باشد، ناگزیر باید «دیگری» نیز در تقابل با آن حضور یابد تا واجد مفهوم شود. ‌توجه‌نکردن به مفهوم «دیگری» در معماری معاصر ما باعث شده است که درکی عمیق از «من» به‌مثابۀ امرِ بنیادین هویت­محورحاصل نشود و عارضۀ چندپارگی و چهل‌تکه‌بودن در همۀ زمینه‌ها و به ­ویژه معماری حادث شود.هدف و روش تحقیق: این پژوهش در پی بررسی مفهوم «دیگری» در مواجهه با معماری است و سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که «معماری معاصر ایران از دیدگاه معماران و صاحب‌نظران چه «دیگری» هایی را برای خود متصور است و در تعامل با چه نیروهایی صورت‌بندی می‌شود؟». این تحقیق به لحاظ «ماهیت» پژوهش، از گونه تحقیقات «کیفی» و نوع داده‌بنیاد و، به لحاظ «قصد» از پژوهش، «تفسیری» است که شیوۀ مواجهۀ ما با «دیگری» را درک و بینش جدیدی تولید می‌کند. بدین‌ترتیب یافته‌های آن در بهبود دانش موجود دربارۀ موضوع مورد مطالعه به‌کار می‌آید (دانش‌افزایی)، بنابراین «نتایج» آن «خالص» است. «منطق» پژوهش «استقرایی» بوده و روش تحلیل داده‌ها نیز شامل کدگذاری باز و کدگذاری محوری است. نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان می‌دهد که دیدگاه اغلب معماران ایرانی درمورد مفهوم «دیگری» را می‌توان در شش صورت «ایده‌های گذشته»، «مردم»، «اقتصاد»، «حکومت»، «معماری جهان» و «زمینه» دسته‌بندی کرد.

Narrative of the Other:Approaching “The Other”, Studying Iranian Contemporary Architecture (From Architects’ Point of View)

Problem statement: Iranian contemporary architecture has consistently been subject to the criticism and analysis of thinkers and architects alike due to its numerous problems. One of these problems, unanimously expressed by influential figures, is the lack of identity. Dealing with the concept of “self” cannot sufficiently resolve current issues. “I” alone, may not act on its own, and requires the presence of “the other” in order to add meaning to action. Neglecting the concept of “the other” in the contemporary architecture has brought about a state of disintegration whereby the architecture seems to have lost image of itself as a manifold issue.Aim and Research method: The present study seeks to examine the concept of “the other” in architecture and attempts to respond to the question “In architects’ and theorizers’ opinions, what “the others” are imagined and envisaged by Iranian contemporary architecture and via interaction with what forces are the images shaped?”. The nature of the current study is qualitative, and, in terms of research purpose, it is interpretive. The methodology includes open coding and axial coding, so as to address the way we deal with “the other” and to generate new insight. Conclusion: The findings demonstrate that the views of the majority of Iranian architects and theorizers about “the other” can be classified into six categories “namely past ideas”, “people”, “market”, “government”, “the West”, “context”.