خوانش بیش‌متنی نقش‌مایۀ انار در زیورآلات ایرانی

بیان مسئله: تقلید و الهام از آثار هنری گذشتگان، در شکل‌گیری اثری نو و خلاقانه قدمتی طولانی دارد. زیورآلات نیز به عنوان یکی از هنرهای غنی ایران‌زمین، از این قاعده مستثنی نیست. زیورآلات فارغ از مفهوم سرمایه‌ای، همواره ابزاری برای بازتاب هویت فرهنگی جوامع است و نقشی بارز در مراسم آیینی یک جامعه، باورهای مردم در گذشته و شناخت اندیشه‌های آنان ایفا می‌کند. در جستار حاضر با توجه به اهمیت نقش‌مایۀ انار در فرهنگ ایران‌زمین، تکرار این نقش‌مایه در متن زیورآلات باستانی ادوار مختلف و رجعت به این نقش‌مایه در زیورآلات معاصر، آرایۀ پرکاربرد انار انتخاب شده است.هدف: هدف از این پژوهش، مطالعه و بررسی چگونگی ارتباط فرم‌های بازنمایی‌شدۀ انار، در زیورآلات معاصر و پیش‌متن‌های برگرفته آنها در زیورآلات باستانی است. جستار حاضر در راستای پاسخ به این سوال است که ارتباط زیورآلات معاصر با پیش‌متن‌های خود چگونه تبیین می‌شود؟ در فرآیند اقتباس این آثار از زیورآلات باستانی ملهم از نقش‌مایه انار چه تغییراتی صورت گرفته است؟روش تحقیق: این پژوهش با هدف بنیادی به شیوۀ توصیفی– تحلیل و تطبیقی است که با روش ترامتنیت و رویکرد بیش‌متنی صورت گرفته است.نتیجه‌گیری: در جمع‌بندی نتایج این پژوهش چنین به نظر می‌رسد، هنرمندان معاصر با حفظ ماهیت انار با تغییرات فرمی، برهم‌زدن تقارن، استفاده از فضاهای منفی و مثبت، ترکیب رسانه‌های مختلف با زیورآلات، به بازنمایی فرم انار در پیکرۀ زیورآلات معاصر مبادرت ورزیده‌اند. ارتباط میان متن‌های پیشین و پسین در زیورآلات با گستره‌های متفاوت برگرفتگی، صراحت و اشتقاق در هردو دستۀ تغییری و تقلیدی به وقوع پیوسته است.

An InterTextual Reading and Interpretation of Pomegranate Motif in Contemporary Jewelry of Iran Based on Archeological Pretexts

Problem Statement: The imitation or inspiration from the ancient artworks has a long history in the making of new and innovative works. Similarly, the art of Iranian jewelry as one of Iran’s richest arts is no exception. In the present research pomogrenate motif has been chosen, due to the importance of pomegranate motifs in Iranian culture, the repetition of this motif in the context of ancient artifacts of different periods, the repetition and rejoinder of this motif in recent decades in contemporary body of numerous kinds of art.Purpose: The aim of this article is to study the relationship between represented pomegranate forms in contemporary jewels and the historical texts about ancient jewelry inspired by pomegranate motif. The present paper seeks to answer the question of how the connection of contemporary jewelry with its ancient text is explained; and, in the process of adapting these works, what changes are made in the process of adopting these works as ancient jewelry inspired from the motif, pomegranate.Reserarch hypothesis: This research is based on a descriptive and adaptive approach, which has been carried out with the help of the method of Trans textuality and the Hyper textuality approach.Conclusion: Contemporary artists has proceeded by preserving the form of pomegranate, disrupting symmetry, using negative and positive spaces, combining various materials with jewelry to represent the shape of pomegranate in contemporary jewelry. The relationship between previous and future texts in jewelry in different spreads of incorporation, assertion and derivation has taken place in two categories of change and imitation.