معماری میان‌افزا؛ رویکردی میان‌رشته‌ای برای طراحی در بافت تاریخی؛ نمونۀ موردی: مجموعۀ تجاری مشروطه در بافت تاریخی بازار تبریز

بیان مسئله: معماری میان‌افزا در بافت تاریخی، رویکردی بین‌رشته‌ای است؛ به همین دلیل باید در چارچوبی که حاصل تعامل میان معماری، شهرسازی و مرمت است، مورد بررسی قرار گیرد. عدم توجه به این تعامل آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به ارزش‌های بافت‌هایی تاریخی چون بازار تبریز وارد کرده است و مانعی برای تحقق انتظارات از معماری‌های میان‌افزا به آن می‌شود.هدف: هدف این پژوهش، تبیین معماری میان‌افزا در بافت تاریخی در چارچوبی تعاملی میانِ حوزه‌های شهرسازی، معماری و مرمت است تا منجر به بررسی چیستی آن و تدوین الگوی طراحی و ارزیابی در قالب دیدگاه میان‌رشته‌ای شود. در ادامه نیز مبتنی بر این الگو، مجموعۀ مشروطه واقع در بازار تاریخی تبریز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. روش تحقیق: روش تحقیق، توصیفیتحلیلی از جنبۀ کاربردی است؛ بنابراین در این تحقیق، با مطالعۀ نظریات مرتبط با مقولۀ معماری میان‌افزا در بافت شهریتاریخی، الگویی که روابط بین‌رشته‌ای را تبیین می‌کند، ارائه شده و مبنای موردپژوهشی قرار گرفته است.نتیجه‌گیری: بررسی‌ها نشان می‌دهد معماری میان‌افزا در نگرش میان‌رشته‌ای در حوزۀ شهرسازی، معیارهای مطرح در توسعۀ هوشمند، پایدار و نوشهرگرایی، در حوزۀ مرمت، اهداف معین در مرمت شهری و مرمت معماری، و در حوزۀ معماری، طراحی محافظه‌کارانه، معاصرساز و اعتدال‌گرایانه را مدنظر قرار می‌دهد. نگرش میان‌رشته‌ای باعث تبیین معماری میان‌افزا در قالب الگویی رفت و برگشتی بین حوزه‌های موثر می‌شود. بررسی میان‌افزایی مجموعۀ تجاری مشروطه‌ در بازار تاریخی تبریز نشان می‌دهد که این بنای میان‌افزا، از منظر حفاظت، رویکرد مرمت شهری، از منظر شهرسازی، رویکرد توسعۀ پایدار و نوشهرگرایی و از منظر معماری، رویکرد معاصرسازی دارد. تحلیل بر مبنای جدول سوات (swot) نیز نشان می‌دهد که افزودن این ساختار جدید در کنار نقاط قوت و پتانسیل‌ها، موجب ایجاد نقاط ضعف و تهدیدهایی نیز شده‌ است که باید براساس راهبرد‌های قوت تهدید، قوت فرصت و ضعف فرصت رفع شوند.

Infill Architecture: An Interdisciplinary Approach to the Design of Historic Context; Case Study: Mashruteh Complex in the Historic Bazaar of Tabriz, Iran

Problem statement: Studying infill architecture in historic contexts requires an interdisciplinary approach in an interactive framework involving architecture, urbanism, and restoration. Neglecting this interaction may cause irreversible damage to the values of historic contexts, such as the Bazaar Context of Tabriz, and hinder the realization of expectations from infill architecture.Purpose: The purpose of this research is to explain infill architecture in historic Contexts via an interactive framework involving urbanism, architecture, and restoration. This will provide us with a deeper insight into the quiddity of infill architecture and help us formulate a design and evaluation model in the framework of an interdisciplinary perspective. Then, we will use this model to evaluate Mashruteh Complex as part of the Historic Bazaar Context of Tabriz.Research method: The study uses a descriptiveanalytic research method from an applied perspective. In this way, by studying the theories related to the concept of infill architecture in historic urban contexts, we will provide a model that explains interdisciplinary relations and, then, use it as the basis for evaluating the case study.Conclusion: The results show that infill architecture should be considered in an interdisciplinary framework composed of urbanism (i.e., smart development, sustainable development and new urbanism), restoration (i.e., urban restoration and architectural restoration) and architecture (i.e., preservationism, contemporization and moderationism). An interdisciplinary approach contributes to explaining infill architecture in terms of reciprocating patterns among the three fields mentioned above. Our study of Mashruteh Commercial Complex in the Historic Bazaar Context of Tabriz from the perspective of infill architecture shows that the building conforms to urban restoration in terms of preservation; sustainable development and new urbanism in terms of urbanism; and, contemporization in terms of architecture. The results of our SWOT analysis also suggest that the addition of this new construct, along with the strengths and opportunities, has led to some weaknesses and threats which need to be eliminated based on strengththreat, strengthopportunity and weaknessopportunity axes.