عکاسی، دستگاه تداوم‌ساز شمایل‌نگاری مدرن

می‌توان ساخت شمایل ‌را برخاسته ‌از نگاه و فهم عمیق انسان از جهان‌بینی او دانست که از دیوارنگاره‌های کهن تا شمایل‌های مذهبی مسیحی و سرانجام نمودهای عصر مدرن را شامل می‌شده و عموماً با کتمانِ نوعی ترس، خواست تسلط بر آنچه که می‌تواند چندپاره در آینده رخ‌ دهد، به‌ منظور دورکردن بلایا و مرگ و نیز دستیابی به‌ مغفرت، بهروزی و سعادت همراه ‌بوده است. در این صورت این پرسش به ذهن خطور می‌کند که چگونه ‌است که پس ‌از اختراع ‌عکاسی، با قرارگرفتن عکس‌ها در کنار شمایل‌ها که گاه خود برخاسته از متن مذهبی نیز هستند، شمایل‌نگاری ‌با ایجاد واقع‌گرایی عکاسانه، وارد ساحتی مدرنیستی می‌شود؟ به‌ عبارتی سوال اساسی این ‌است که عکاسی، به ‌ویژه در عکس‌هایی با موضوع اجتماعی و در میان آنها عکس‌های خصوصی‌ و خانوادگی، چگونه به ‌عنوان رسانه‌ای ‌مدرن، خاستگاهی شمایلی داشته و می‌تواند در بستر زندگی امروز، با ویژگی‌های ذاتی خود همچون وضوح، دقت در جزئیات، اشارتگری به «آن‌جا‌بودگی» مصداق و در نتیجه، واقع‌گرایی عکاسانه، کارکردی غیرواقع‌گرایانه و متافیزیکی بیابد؟ فرض بر این است که جوهره ناب عکاسی ‌که همانا «ارجاع» به ‌مصداق است، با تکیه ‌بر کیفیات و فرم عکاسانه، می‌تواند در ساخت کیفیت شمایل‌وار و مدرن عکس‌ها در بطن زندگی امروز مطرح شود. هدف اصلی بررسی کیفیات خاص عکاسی به ‌ویژه در دوران گذار از مدرنیزم با نگاهی به‌ چند نمونه عکس مطرح و نیز مرور متون نظری مرتبط و موخر در ارتباط با نشانگان عکاسی است تا صورت و محتوای عکاسی به مثابه «دستگاه تداوم‌ساز شمایل‌سازی‌مدرن» (با وجود تاکید بر اصالت نمایه‌ای آثار عکاسی براساس روش‌های نشانه‌شناسانه) روشن‌ شود. روش (تحقیق) براساس نشانه‌شناسی عکاسی «رولان‌بارت»1 و نیز «کریستین‌ متز»2 است که به نحوه مطالعه نشانگان متن عکس در نشانه‌شناسی جایگاهی ویژه بخشیده‌اند. به ‌این نتیجه خواهیم ‌رسید که عکاسی در فلسفه و جایگاه وجودی خود، خصلت‌های شمایل‌نگاری در گذشته را تداوم ‌داده و بر اصالت و هویت متنی آن در عصر دیجیتال به ‌نحوی گسترده‌تر تاکید داشته که اصالتی عکاسانه نیز به ‌شمایل‌نگاری مدرن بخشیده ‌است.

Photography, the Continuity of Modern Iconography

Iconography has profound origins in human’s perspective and understanding of the world. Ancient murals, Christian religious icons, and eventually the manifestations of the modern age, have been created and used in the same quality in human cultural life. They have almost the same ultimate destination and goal that can be detected in them. Iconography has constantly been accompanied by  a kind of fear, to dominating what can happen in the future, and, in order to avert disasters and death, and to achieve forgiveness, prosperity and bliss. After the invention of photography, by putting the photographs alongside the icons which in some cases are derived from religious texts, not only does photography introduce itself as an iconography device, but it has also been influential in producing paintings iconographies with creation of the photographic realism. The main question is that how photography especially those about the social issues and among them the private and family photos, as a modern medium has an iconic origin, and how photography is able to have an unrealistic and metaphysical usage in the context of today life with its inherent characteristics being clarity, accuracy in details, signifying the beingthere (dasein) of the referent and as a result, the photographic realism? This issue can be studied based on the most important theories of photography in the twentieth century. It is concluded that photography, in its philosophy and existential position, not only has carried on the iconic characteristics of the past, but has also has emphasized its originality and textual identity more broadly, so that it has given a photographic originality to modern iconography.