تحلیل ویژگی‌های شکلی خانه‌های چهارصفه و نفوذ آن در کالبد شکلی خانه‌های درون‌گرای شهر اصفهان

خانه‌های چهارصفه یکی از بناهای ارزشمند معماری ایران محسوب می‌شوند، به ‌گونه‌ای که برخی از محققین، طراحی بعضی از بناهای تاریخی با عملکردهای متفاوت در دوران اسلامی را نشات‌گرفته از خانه‌های چهارصفه قلمداد می‌کنند. شناخت ویژگی‌های شکلی خانه‌های چهارصفه، سبب نگهداری و مرمت این بناهای ارزشمند خواهد شد و در شناسایی خصوصیات تاثیرگذار در شکل‌گیری فضاهای خانه‌های تاریخی، نقش موثری خواهد داشت. این پژوهش بر آن استوار است که ویژگی‌های شکلی خانه‌های چهارصفه، در ساختارهای خرد و کلانِ خانه‌های تاریخی درون‌گرا، نقش موثری داشته است. این پژوهش بر آن است تا به شناخت ویژگی‌های شکلی تهرنگ خانه‌های چهارصفه بپردازد و با استناد به آنها، خصوصیات شکلی تهرنگ خانه‌های تاریخی ساخته‌شده در شهر اصفهان را تحلیل کند. در این راستا این تحقیق به استخراج ویژگی‌های شکلی تکرارشونده در تهرنگ خانه‌های چهارصفه و تاثیر آنها در پیدایش پلان فضاهای خانه‌های درون‌گرا می‌پردازد. به ‌طور کلی این پژوهش در جهت گونه‌شناسی اجزای خانه‌های چهارصفه و چگونگی استفاده از آنها در تهرنگ بناهای مسکونی که در دوره‌های بعد ساخته ‌شده‌اند، انجام خواهد گرفت. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، تطبیقی، تاریخی و تفسیری بوده که تفسیر آنها به‌ صورت استنتاجی انجام ‌شده است. ابزارهای مورد استفاده شامل جمع‌آوری اطلاعات به روش مطالعه کتابخانه‌ای، میدانی و بهره‌گیری از مصاحبه‌های ساختاریافته با صاحب‌نظران و استادکاران است. پژوهش پیش‌رو، به دنبال آشکارسازی ویژگی‌های شکلی تکرارشونده خانه‌های چهارصفه در ایجاد تهرنگ فضاهای خانه‌های درون‌گرای شهر اصفهان است . نتایج به‌دست‌آمده بیانگر آن است که ویژگی‌های شکلی خانه‌های چهارصفه در مقیاس خرد و کلان، در شکل‌گیری تهرنگ فضاهای خانه‌های درون‌گرا نقش به سزایی داشته است.

Analysis of the Formal Features of Chaharsofe Houses and its Influence on the Formal Structure of Introverted Houses in the City of Isfahan

Chaharsofe houses are considered to be one of the most valuable architectural buildings of Iran, such that some researchers consider the design of some monuments with different functions during the Islamic era to be derived from the Chaharsofe houses. Understanding the features of Chaharsofe houses will help maintaining and restoring these valuable buildings and will play an important role in identifying the influential characteristics in the formation of the spaces of the historical houses. This research is based on the fact that the characteristics of Chaharsofe houses have played a significant role in the micro and macro structures of the introverted historical houses. This research seeks to recognize the formal features of the texture of Chaharsofe houses and, accordingly, to analyze the formal features of the texture of the historic houses built in the city of Isfahan. In this regard, this research explores the formal features of a recurring form in Chaharsofe houses for the first time and reveals their impact on the emergence of the plan of introverted houses spaces. In general, this research will be conducted to characterize the components of Chaharsofe houses and how they were used in the residential buildings constructed in the following periods. The research method used in this research is comparative, historical, and interpretive whose interpretation has been done inductively; the applied tools include collecting information with a library method, field method, and conducting structured interviews with experts and professors. The present research seeks to reveal the recurring formal features of Chaharsofe houses in creating the spaces in the plan of Isfahan’s introverted houses. The results showed that the characteristics of Chaharsofe houses on micro and macro scale have a significant role in the formation of the spaces in the plan of the introverted houses.