تاثیر جهانی‌شدن بر مولفه‌های هویتی قالی‌های معاصر تبریز

بیان مسئله :میراث فرهنگی و مظاهر آن مانند هنرهای صناعی، به عنوان عامل تثبیت‌کننده هویت فرهنگی اقوام به ‌شمار می‌روند. قالی تبریز، یکی از مهم‌ترین فرآورده‌های فرهنگی و صنایع دستی ایران در عرصه جهانی است اما در دهه‌های اخیر امواج فرهنگی حاصل از پدیده جهانی‌شدن باعث تغییر در مولفه‌های هویتی این قالی‌ها شده است. ادامه چنین روندی کارکردهای مورد انتظار از قالی تبریز به عنوان نمونه شاخص فرآورده فرهنگی و هویت‌ساز ایرانی اسلامی و قابل عرضه در شبکه بازار جهانی کالاهای فرهنگی را با چالشی جدی مواجه ساخته است. از‌دست‌دادن هویت بومی و اصالت فرهنگی و در نتیجه کالا‌بودگی از پیامدهای تداوم چنین روندی است. راهکار مواجهه علمی با فرهنگ جهانی، شناخت آثار و مصادیق چنین پدیده‌ای در قالی تبریز است. هدف:هدف از این پژوهش مطالعه آثار و تبعات جهانی‌شدن فرهنگی در قالی تبریز و بحث در زمینه راهکار مواجهه علمی با آن است. روش تحقیق :این پژوهش به شیوه توصیفیتحلیلی و با استفاده از داده‌های حاصل از مطالعات میدانی بر روی 200 تخته قالی دست‌بافت معاصر تبریز و منابع کتابخانه‌ای به انجام رسیده است. نتیجه : در نتیجه پیوستن قالی‌های معاصر تبریز به شبکه جهانی تجارت کالاهای فرهنگی در قالب پدیده جهانی‌شدن، مولفه‌های هویتی و سبک‌ساز این فرآورده دست‌بافت ایرانی اسلامی دچار التقاط شده‌ است؛ به طوری که مصادیق چنین پدیده‌ای در سه حوزه مولفه‌های بصری، فنی و کاربردی قابل مشاهده است. با توجه به اهمیت عنصر آگاهی در نحوه کنش‌مندی عاملان انسانی، ارتقاء دانش و مهارت طراحان قالی به عنوان عاملان مرکزی نظام تولید قالی تبریز از طریق تجهیز آنها به اصول و مبانی طراحی سنتی ایران می‌توان، قدرت تعامل سازنده در برابر ساختار‌های پیرامونی حاصل از جهانی‌شدن را در این عاملان تقویت کرد.

Effect of Globalization on Identity Components of Contemporary Rugs of Tabriz

Statement of the Problem : The cultural heritage and its aspects including the handicrafts are accounted as the stabilizing factors of ethnic groups’ cultural identity. Tabriz rug is viewed as one of the most important cultural products and Iranian handicrafts in a global domain. In recent decades, the cultural waves resulted from the globalization phenomenon have caused changes in the identity components of the rugs. As such a trend continues, the expected functions of Tabriz rug face serious challenges. Losing the local identity and cultural authenticity and commodification are the consequences of continuing such a trend. The strategy in terms of scientific encounter with the global culture lies in recognizing works and concepts of such a phenomenon in Tabriz rug. Purpose:This research studies the effects and consequences of cultural globalization on Tabriz rug and discusses the strategies for how to cope with it. Research Method:This research iswas conducted on 200 pieces of handknotted contemporary rugs of Tabriz through a descriptiveanalytical method, using fieldstudy data and library resources. Conclusion:The contemporary rugs of Tabriz have joined the global trade network of cultural goods due to their cultural and commercial aspects. As this trend continues, the identity and style components of this IslamicIranian handknotted product experience changes. Thus, the concepts of such phenomenon are observable in three domains of visual, technical and applied components. Awareness of the principles and acquiring the necessary skills are the prerequisites of acting in a system. Therefore, facilitating the access of the designers of Tabriz rugs to the principles and basics of Iranian traditional designs can reinforce the constructive interaction of these agents against the surrounding structures resulted from globalization.