تحلیل انتقادی گرایش‌های غالب بازار هنر معاصر ایران در رویکرد به هویت فرهنگی

بیان مسئله :در عرصه جهانی هنر معاصر، که رویدادهای به‌ هم پیوسته‌ای از دوسالانه‌ها، داکومنتا، نمایش‌های سراسری1 و بازار هنر را دربرمی‌گیرد، حضور هنرمندان ایرانی در «بازار» برجسته‌تر است. بازار هنر معاصر ایران که از سال 2006 با همکاری گالری‌های خصوصی و شعب خاورمیانه‌ایِ چند حراج‌خانه بزرگ به شکوفایی رسید، مهم‌ترین عرصه‌ای بود که هنر معاصر «ایرانی» را به مخاطب جهانی می‌شناساند. بازار هنر اما با قواعد اقتصادی خود که هنر ایران را بخشی از هنر منطقه معرفی می‌کرد، به‌تنهایی نمی‌توانست نماینده قابل‌اطمینانی برای شناخت هنر ایران باشد. آثاری که در بازار، عرضه و مبادله می‌شدند به نشانه‌های فرهنگ «ایرانی» ارجاع داشتند، اما این مولفه‌های فرهنگی در آنها چگونه بروز یافته ‌بود؟ هدف :هدف این مقاله تبیین و نقد رویکرد هنرمندان معاصر ایرانی به هویت فرهنگی در بازار جهانی است. نویسندگان مقاله در صدد پاسخگویی به این پرسش برآمده‌اند که گرایش‌های بازاری در هنر معاصر ایران چه رویکردی به هویت فرهنگی داشته‌ است؟ به ‌نظر می‌رسد بهره‌برداری هنرمندان ایرانی از مولفه‌های هویت فرهنگی، بیش از آنکه بازتعریف معنادار آنها در نگرشی نقادانه یا ستایش‌آمیز باشد، در راستای بی‌اثرساختن و در نهایت کالایی‌کردن آنهاست. روش تحقیق:این پژوهش با بهره‌گیری از «نقد مارکسیستی» روش «توصیفی تحلیلی»را مبنا قرار داده ‌است. نتیجه‌گیری:هویت فرهنگی در آثار ایرانی، با ازدست‌دادن معنای تاریخی‌، بی‌آنکه پیوندی واقعی با مسائل دوران معاصر پیدا کند، تنها به کالایی برای فروش تبدیل شده ‌است.

Critical Analysis of Predominant Orientations in Contemporary Iranian Art Market towards Cultural Identity

Problem Statement:In the global arena of contemporary art, which involves a range of interconnected events from biennales, Documenta, and international art fairs to art markets, the presence of Iranian artists in the "market" is more prominent. The contemporary Iranian art market flourished in 2006 with the collaboration of private galleries and Middle Eastern offices of major auction houses, giving rise to the most important arena to introduce the contemporary Iranian art to a global audience. The art market, which presents Iranian art as part of the regional art following its economic rules, was not a reliable source to introduce the Iranian art on its own. Works that were supplied to and traded in the market referred to signs of Iranian culture. How were these cultural elements manifested in these works? Purpose:delineation and critique of the approach of the contemporary Iranian artists to cultural identity in the global market. The authors aim to answer the question of what is the approach of market trends towards cultural identity in the contemporary Iranian art? It seems that the use of cultural identity components in the works of Iranian artists serves to neutralize and eventually commodify the cultural identity, rather than redefine it in a meaningful way through a critical or laudatory attitude. Methodology:This study uses "Marxist Criticism" in a descriptiveanalytical method. Conclusion:Cultural identity of Iranian works has lost its historical meanings, turning into a commodity devoid of any real connection to the issues of contemporary life.