بازشناسی و تدقیق علت وجودی و نقش کارکردی شناشیر در بافت تاریخی بوشهر

بیان مسئله : معماری گذشته ما همواره پاسخ‌گوی نیازهای کاربران خود بوده که این پاسخ‌گویی خود را در قالب عناصر معماری با ویژگی‌های گوناگون به نمایش می‌گذارد. به نظر می‌رسد امروزه نیز برای حل بسیاری از مشکلات خود می‌توان این عناصر را مورد استفاده و بازآفرینی قرار داد. در این باره باید بیان کرد که برای بازآفرینی این عناصر به شناختی دقیق نیازمندیم تا نقش و کارکرد این عناصر نزد ما تدقیق ‌شود. به نظر می‌رسد که این ‌نقش‌ها در ارتباط با عنصری از معماری بومی بوشهر به نام شناشیر در ‌پژوهش‌های پیشین درست و به صورت مشخص بیان نشده است.هدف : در این پژوهش سعی بر آن است تا بر خلاف ‌پژوهش‌های پیشین که در آنها شناشیر تنها از یک بعد بررسی شده است، هم‌زمان از ابعاد مختلفی بررسی ‌شود تا بتوان ریشه‌ها و دلایل وجودی شناشیر را به منظور احیای آن، شناخت، چرا که احیای این گونه از عناصر برای حل بسیاری از مشکلات امروزمان مانند : مصرف بسیار زیاد انرژی به منظور کاهش و تعدیل شرایط محیطی در اقلیم گرم و مرطوب و مشکلات حاصل از یکسان‌سازی در مناطق مختلف کشورمان، ضروری است. روش تحقیق : بدین منظور با استفاده از روش مطالعه ‌کتابخانه‌ای، بررسی‌های میدانی و بیان دلایل عقلانی (استدلال‌های شهودی_بازتابی) نقش اصلی شناشیر شناسایی، تناقض‌های موجود در ‌پژوهش‌های پیشین بیان و کارکرد‌های ضمنی شناشیر بیان ‌می‌شود. نتیجه‌گیری : در این راستا باید بیان داشت که در اکثر ‌پژوهش‌های پیشین شناشیر به عنوان فضایی برای استفاده از جریان باد و فضایی برای زیستن معرفی شده است اما در این پژوهش، فرضیه‌هایی بیان و با استفاده از استدلال‌های عقلانی اثبات می‌شوند که نشان ‌می‌دهد شناشیر محل یا مکانی برای گذراندن وقت یا ‌انجام فعالیتی نبوده که شرایط آسایش در آن اهمیت داشته باشد بلکه شناشیر عنصری بوده است که استفاده از حداکثر جریان هوا را در اتاق‌های 6 دری و 5 دری به همراه داشتن ایمنی و همچنین حفظ محرمیت فراهم ‌می‌کرد. در این پژوهش بیان ‌می‌شود که شناشیر فواید دیگری هم چون سایه‌اندازی بر روی جداره و حیاط مرکزی داشته یا رابط بین فضاهای طبقات بالا هم بوده و ... ولی هیچ کدام دلیل اصلی به وجود آمدن شناشیر نبوده بلکه فوایدی بوده که ساکنان خانه در کنار عملکرد اصلی شناشیر (که در بالا بیان شد) از آن بهره‌مند می‌شدند.