تدوین مدل مفهومی تحقق پایداری بافت‌های تاریخی با رویکرد راهبردی برنامه‌ریزی بازآفرینی

بافت‌های تاریخی به‌واسطه ویژگی‌های باارزش خود از سایر بافت‌های شهری متمایز هستند؛ اما اغلب به دلیل عدم انطباق با سرعت تغییر نیازهای ساکنین وارد فرایند «فرسودگی» می‌شوند. همین امر لزوم برنامه‌ریزی و حفاظت را در بافت‌های تاریخی تائید می‌کند. سوال مطرح در این پژوهش آن است که چگونه می‌توان رویکردی مناسب برای مداخله هدفمند و تحقق پایداری در بافت‌های تاریخی اتخاذ نمود؟ پاسخ به این پرسش دو مرحله دارد: نخست آنچه بافت تاریخی باید باشد تا آن را «پایدار» دانست و دوم، فرایندی که برای رسیدن به پایداری باید اتخاذ شود. فرضیه این پژوهش عبارت است از استفاده از رویکرد راهبردی در برنامه‌ریزی بازآفرینی می‌تواند پایداری بافت‌های تاریخی را تحقق بخشد. بر همین اساس چارچوب مفهومی از نحوه مداخله در شرایط مختلف تدوین گردیده است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرارگرفته است. مطالعات مستخرج از نظریات مرتبط نشان می‌دهد محتوای پایداری بافت‌های تاریخی در ابعاد کالبدی، عملکردی، اقتصادی و اجتماعی بر معیارهای کلی منظرسازی، حفاظت، کیفیت محیطی، ثبات و سرزندگی اقتصادی، کیفیت زندگی و انسجام اجتماعی استوار است. همچنین فرایند مداخله در بافت برای نیل به محتوای پایدار بر‌اساس رویکرد راهبردی به ارایه مدل پیشنهادی انجامیده است که بررسی‌ها نتایج نشان می‌دهد پنج حالت برای مداخله در بافت تاریخی وجود دارد: وجود شرایط کالبدی ناپایدار، پایداری نسبی کالبدی و اقتصادی، پایداری نسبی کالبدی و اجتماعی، پایداری کالبدی و ناپایداری در ابعاد اقتصادیاجتماعی، و وضعیت کاملاً ناپایدار در تمام مختلف. هر یک از وضعیت‌های فوق بر‌اساس فرایند برنامه‌ریزی بازآفرینی به راهبردهای مختلفی نیازمند هستند که به آن‌ها پرداخته شده است.