طراحی شهری بوم‎آشکارساز در بستر قنات

بیان مسئله : قنات یکی از شاهکارهای مهندسی ایرانی، پایه و اساس شکل‌گیری و گسترش بسیاری از شهر‌ها و روستاهای ایران بوده که در چند دهه اخیر رو به فراموشی رفته و جایگاهش را در بین مردم نیز از دست داده است. ورود فاضلاب‌های خانگی، بیمارستانی و صنعتی به قنوات و عدم آگاهی ساکنان بافت سنتی و همچنین ساکنان بخش‌های جدید شهر از چنین ساختار زیرزمینی، نشان از به فراموش سپرده شدن این پدیده در میان جامعه است. افول جایگاه قنات در میان جامعه، موجب بروز مشکلاتی در بافت های شهری و بخصوص بافت های سنتی شده است؛ لذا احیا و به‌روز‌رسانی آن به عنوان یک پتانسیل موجود در شهرها، ضروری به نظر می‌رسد. دراین میان فضاهای شهری به عنوان بستر رویدادهای اجتماعی می‌توانند نقش به‌سزایی در آموزش و آگاهی شهروندان بازی‌ کنند.هدف و روش‌تحقیق : رویکرد بوم‎آشکارساز که در این پژوهش انتخاب شده در پی عیان ساختن آن بخش از پدیده‌ها و فرایندهای طبیعی و فرهنگی است که از دید و توجه جامعه به دور مانده است. این رویکرد با ابزارهای خود سعی می‌کند تا با آگاهی بخشی، جامعه را نسبت به محیط و اتفاقات آن حساس کند. در این مقاله به منظور تحقق رویکرد ذکر شده، تلاش شد تا اصول موضوعی بوم آشکارسازی با بررسی و تحلیل متون تخصصی استخراج و توسط کیفیت‌های طراحی‌شهری، در رابطه با موضوع قنات تفسیر و تدوین شوند، تا زمینه تحقق سه هدف اصلی طراحی بوم‎آشکارساز در فضای شهری فراهم ‌آید.نتیجه‌گیری : این مقاله با ارایه رهیافت‌هایی که با توجه به اصول طراحی بوم‌آشکارساز تدوین شده‌اند به دنبال احیای جایگاه قنات در میان جامعه است؛ در واقع شهروندان علاوه بر اینکه در یک فضای واجد کیفیت‌های طراحی‌شهری حضور می‌یابند، آگاهی و ادراک جدیدی نسبت به این پدیده مهم زیستی اجتماعی و مسایل آن پیدا می‌‌کنند.

Application of Eco Revelatory Design for Qanats

Statement of problem: Qanats, the masterpieces of Iranian engineering, have long played a key role in rural development and urban expansion. In recent decades, these underground structures have received less attention. Such negligence is mirrored by leaving domestic, hospital and industrial wastewater running into qanats. It is exacerbated by the lack of awareness of the inhabitants of the traditional textures and the new parts of the city. The decline in the use of the qanat systems in Iran has also affected urban and especially traditional textures. Therefore, the restoring and updating the technology of qanats as a potential solution in the cities is necessary. In this context, urban spaces as a platform for social events can play a significant role in educating and raising awareness of the citizens.Purpose of the study and Research Methodology: This study employs Ecorevelatory design to identify those parts of the natural and cultural phenomena and processes that are overlooked by a community. This approach and its tools attempt to raise the awareness of society about its environment and its events. To this end, we first identify the principles of this approach by examining and analyzing the specialized texts and then develop them for qanats in accordance with the urban design qualities. In doing so, we attempt to address the three main goals of Ecorevelatory design in urban space.Conclusion: This paper draws upon the principles of Ecorevelatory design, a) to arouse public interest in qanats, b) to encourage the citizens to attend welldesigned spaces and, c) to raise their awareness about this significant biosocial phenomenon and its related issues.