روش‌های پایش و ارزش‌یابی اثرات واکسن‌های هموفیلوس آنفلوانزا و پنوموکوک در ایران

مقدمه و اهداف: واکسن هموفیلوس آنفلوانزا از آذرماه 1393 به برنامه ی کشوری ایمن سازی اضافه شده است. برنامه ریزی برای اضافه کردن واکسن پنوموکوک در ایران نیز بنا به توصیه سازمان جهانی بهداشت صورت گرفته است. با توجه به ضرورت پایش و ارزش یابی اثرات واکسن های جدید، در این مطالعه رویکردهای مربوط و چالش های روش شناختی مورد بررسی قرار گرفته است.روش کار: امکان سنجی استفاده از رویکرد مراقبت گام به گام سازمان جهانی بهداشت برای ارزیابی اثرات واکسن با یک مطالعه امکان سنجی و استفاده از روش های مختلف پایش و ارزش یابی اثرات واکسن پیش و پس از ادغام واکسن جدید با بهره مندی از افراد صاحب نظر بررسی شد.یافته ها: طرح های مورد استفاده برای پایش و ارزش یابی اثرهای واکسن های جدید شامل راه اندازی نظام های مراقبت به منظور پایش روند بیماری مربوط در فاصله دو سال پیش تا 3 سال پس از ادغام واکسن، بررسی های دوره ای اپیدمیولوژیک و مطالعه های اثربخشی واکسن است. یافته های مطالعه امکان سنجی بیان گر برتری استفاده از نظام مراقبت دیده ور مبتنی بر بیمارستان متناسب با شرایط کشور است.نتیجه گیری: انجام مطالعه های مرور ساختارمند و فراتحلیل به منظور مستندسازی روند بیماری های ناشی از هموفیلوس آنفلوانزا و پنوموکوک ضرورت دارد. به منظور پایش اثرات غیرمستقیم واکسن پنوموکوک انجام بررسی های دوره ای برای تعیین شیوع حالت حاملی ناحیه حلق و بینی نیز پیشنهاد می شود.