اولویت‌بندی مداخله‌های پیش‌گیرانه سوانح ترافیکی در ایران

مقدمه و اهداف: سازمان جهانی بهداشت، راه‌کارهای اصلی پیش‌گیری از سوانح ترافیکی را برای تعدادی از عوامل خطر توصیه کرده است. هدف این مطالعه اولویت‌بندی این مداخله‌های پیش‌گیرانه با توجه به ویژگی‌های سوانح ترافیکی در ایران می‌باشد.روش کار: داده‌های ثبت شده توسط پلیس راهور ناجا در محورهای درون و برون‌شهری در سال 1390 برای تعیین سهم تاثیر بالقوه فعالیت‌های اصلی برای پیش‌گیری از سوانح ترافیکی تحلیل گردید. سهم تاثیر بالقوه برای عوامل خطرساز سوانح ترافیکی و اثرات مشترک آن‌ها در وضعیت‌های سطح حداقل خطر تئوریک، سطح حداقل خطر منطقی و سطح حداقل خطر امکان‌پذیر محاسبه شد. اولویت‌بندی راه‌کارهای پیش‌گیرانه براساس سهم هر عامل خطرساز در سوانح ترافیکی انجام گردید.نتایج: بر اساس سهم تاثیر بالقوه مرگ (pif محاسبه شده با استفاده از نسبت شانس مرگ) اولویت‌ها به ترتیب استفاده از کلاه ایمنی در سرنشینان موتور سیکلت، استفاده از کلاه ایمنی در موتورسیکلت‌ران ومدیریت سرعت غیر مجاز بودند. عوامل خطر مورد بررسی در این مطالعه، عوامل خطری می‌باشند که اهمیت بیش‌تری در محورهای برون‌شهری دارند و اثر مشترک عوامل خطر یادشده در این محورها نزدیک به 100 درصد می‌باشد.نتیجه‌گیری: پیشنهاد می‌گردد مداخله‌های آتی با تمرکز بر استفاده از کلاه ایمنی در سرنشینان، کلاه ایمنی در موتورسیکلت‌رانان، استفاده از کمربند ایمنی در سرنشینان و مدیریت سرعت صورت گیرد و قوانین مربوط به آن‌ها با جدیت پی‌گیری گردند. محاسبه سهم تاثیر بالقوه برتر از سهم منتسب جمعیتی است و امکان پیش‌بینی صحیح‌تری از آینده را فراهم می‌کند.