برآورد مستقیم و غیر مستقیم شیوع قلیان و سیگار در بالغین شهر اراک: یک رویکرد مبتنی بر بسط شبکه ای

مقدمه و اهداف: روش های غیر مستقیم برای برآورد جمعیت های پنهان، از اهمیت ویژه برخوردار هستند. هدف مطالعه حاضر، تخمین شیوع مصرف سیگار و قلیان در کلا ن شهر اراک به صورت مستقیم، و غیر مستقیم بسط شبکه ای می باشد.روش کار: این مطالعه از نوع مقطعی بوده که در شهر اراک، انجام پذیرفت. در کل، 1604 فرد در مطالعه شرکت کردند. جهت سنجش شیوع به صورت مستقیم، داده های روزانه و هفتگی مصرف سیگار و قلیان جمع آوری گردید. جهت تخمین اندازه افراد مصرف کننده سیگار و قلیان از روش غیر مستقیم بسط شبکه استفاده شد. فاصله اطمینان 95 درصد نیز در نظر گرفته شد.یافته‌ها: 49/9 درصد شرکت کننده‌ها مرد بودند. میانگین سنی مردان 39/8 و زنان 38/7 سال بود. در روش مستقیم، شیوع مصرف سیگار حداقل یک نخ در روز در طی یک سال گذشته، در زنان و مردان مورد مطالعه (3/0-1/0) 1/8% و (41/9- 34/9)  38/3% گزارش شد. شیوع مصرف قلیان حداقل یک بار در روز در طول یک سال گذشته برای زنان و مردان (1/8- 0/03) 0/9% و (5/7- 2/8) 4/1% محاسبه شد. در روش غیر مستقیم بسط شبکه‌ای در طول یک سال اخیر، شیوع مصرف مستمرسیگار در زنان(5/0- 4/3)  4/8%  و در مردان(19/9 – 19/6) 19/7%  به دست آمد . شیوع قلیان در زنان(8/0- 7/8)  7/8% و در مردان(9/9 – 9/7) 9/8% محاسبه گردید.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد شیوع مصرف سیگار  و قلیان در کلان شهر اراک خصوصا در جوانان بالا است. به سیاست گزاران نظام سلامت پیشنهاد می گردد، اقدامات مرتبط با کاهش شیوع مصرف این دو عامل خطر را خصوصا در جوانان در برنامه ریزی های سلامت مورد توجه قرار دهند.

direct and indirect estimation of the prevalence of waterpipe and cigarette smoking among adults in arak: an approach based on network scale-up method

background and objectives: indirect methods for estimating hidden populations are essential. the present study aimed to assess the prevalence of cigarette and waterpipe consumption in the arak metropolis, iran, directly and indirectly through network scale-up.methods: this cross-sectional study was conducted on 1,604 participants. daily and weekly cigarette and waterpipe consumption data were collected to measure the prevalence directly. the indirect network scale-up method was used to estimate the size of cigarette and hookah smokers. a confidence interval of 95% was considered.results: about 49.9% of the participants were men. the average age of men was 39.8 and women 38.7 years. in the direct method, the prevalence of smoking at least one cigarette per day during the last year in women and men was 1.8% (1.0-3.0) and 38.3% (34.9-41.9), respectively. the prevalence of using waterpipe at least once a day during the last year was as much as 0.9% (0.03-1.8) and 4.1% (2.8-5.7) for women and men. in the indirect method of network scale-up during the last year, the prevalence of continuous smoking was 4.8% (4.3-5.0) in women and 19.7% (19.6-19.9) in men. the prevalence of waterpipe in women was calculated at 7.8% (7.8-8.0) and 9.8% (9.7-9.9) in men.conclusion: based on the results, the prevalence of waterpipe and cigarette smoking was high in the arak, especially among young people. it is suggested to the health system policymakers to pay attention to measures related to reducing the prevalence of these two risk factors, especially among young people, in their health plans.