بررسی نقش واسطه ای تغذیه در ارتباط بین وضعیت اقتصادی-اجتماعی و توده بدنی در دانش آموزان 6 تا 13 ساله: یک تحلیل ساختاری

مقدمه و اهداف: چاقی کودکان امروزه به یک چالش جهانی تبدیل شده است. مطالعات بسیاری ارتباط چاقی را با عوامل اقتصادی اجتماعی نشان داده اند. تحقیق حاضر با هدف بررسی نابرابری های اقتصادی- اجتماعی با الگوی تغذیه ای و چاقی در کودکان انجام شده است. روش کار: مطالعه حاضر با روش تحلیل ساختاری انجام گردید. مشارکت کنند گان پژوهش 80 نفراز کودکان 6 تا 13 ساله با شیوه تصادفی ساده از مراجعین پایگاه های سنجش سلامت شهرستان سنقر و کلیایی انتخاب و وارد مطالعه شدند. توده بدنی کودکان به روش استاندارد محاسبه شد. الگوی تغذیه ای از پرسشنامه یادآمد 24 ساعته خوراک و وضعیت اقتصادی - اجتماعی با پرسشنامه های استاندارد مرتبط سنجیده شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم ‌افزارهای spss 24 و amos 24 انجام گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد 28/75 درصد از آزمودنی ها چاق، و یا دارای اضافه وزن بودند. نتایج تحلیل ساختاری نشان داد متغیر اقتصادی – اجتماعی با ضریب تاثیر (0/65) بر الگوی تغذیه ای و بر توده بدنی (0/43 - ) اثر مستقیم دارد. متغیر الگوی تغذیه ای با ضریب تاثیر (0/74- ) بر توده بدنی اثر داشت. نتایج آزمون بوت استراپ نشان داد که اثر غیرمستقیم وضعیت اقتصادی- اجتماعی بر توده بدنی براساس نقش میانجی الگوی تغذیه ای (0/48-) می باشد. مقادیر پیش بینی نیز نشان می دهد دو متغیر اقتصادی و اجتماعی و الگوی تغذیه ای به ترتیب 0/16 و 0/29 از تغییرات  توده بدنی را پیش بینی می کنند. نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه تاثیر وضعیت اجتماعی-اقتصادی را بر الگوهای تغذیه‌ای و شاخص توده بدنی جامعه پژوهش نشان داد. امروزه بحث افزایش توده بدن در جهان و کشور ما یکی از مهم ترین چالش های اجتماعی است. با توجه به اثرات ناهمگون وضعیت اجتماعی-اقتصادی بر الگوهای تغذیه ای و شاخص توده بدنی، تدوین و اجرای سیاست های پیشگیرانه با توجه به شرایط جوامع برای دستیابی به نتایج موثر ضروری است.

investigating the mediating role of nutrition in the relationship between socio-economic status and body mass index in 6-13 years students: a structural analysis

background and objectives: childhood obesity has become a global challenge today. many studies have shown the relationship between obesity and socioeconomic factors. therefore, this study aimed to evaluate socio-economic inequalities with nutritional patterns and obesity in children.methods: this study was conducted using the structural analysis methodology on 80 children from 6 to 13 years old, selected randomly from those referred to the health assessment centers of sonqor and kolyai, iran. the body mass index was calculated using the standard method. nutritional patterns were measured using the 24-hour food recall questionnaire, and socioeconomic status was assessed using related standard questionnaires. the data were analyzed using spss 24 and amos 24 software.results: the results showed that 28.75% of the subjects were obese or overweight. the structural analysis showed that the socioeconomic variable directly affected the nutritional pattern and body mass (-0.43) with an impact coefficient of as much as 0.65. the nutritional pattern variable affected bmi with an impact factor (-0.74). the bootstrap test results indicated that the significant effect of socio-economic status on bmi is mediated by nutritional pattern (-0.48). prediction values show two economic-social and nutritional pattern variables predicted 0.16 and 0.29 bmi changes, respectively.conclusion: the findings of this study showed the effect of socioeconomic status on nutritional patterns and body mass index in the research community. today, the issue of increasing body mass in the world and our country is one of the most important social challenges. considering the heterogeneous effects of socioeconomic status on nutritional patterns and body mass index, it is necessary to formulate and implement preventive policies according to the conditions of the communities to achieve effective results.