اقدامات پروفیلاکسی انجام شده برای موارد حیوان‌گزیدگی در استان آذربایجان غربی طی سال‌های 97-1391

مقدمه و اهداف: حیوان‌گزیدگی یکی از مهم ترین مشکلات سلامت عمومی می‌باشد که باعث بیماری هاری می‌شود. این مطالعه با هدف بررسی اقدامات پروفیلاکسی انجام شده برای موارد حیوان‌گزیدگی رخ داده در استان آذربایجان غربی در طی سال‌های 1391 تا 1397 انجام شده است.روش کار: در این مطالعه مقطعی داده‌های کلیه موارد حیوان‌گزیدگی مراجعه کننده به مراکز مراقبت هاری در استان آذربایجان غربی بررسی شده و اطلاعات مربوط به اقدامات انجام یافته برای پیشگیری از هاری شامل اقدامات بعد از گزش (شستشو، ضدعفونی، پانسمان، بخیه و دریافت آنتی بیوتیک)، وضعیت دریافت واکسن ضد هاری (تاخیر در مراجعه، دوز واکسن دریافتی و سابقه دریافت واکسن در گذشته، سرم ضد هاری و دریافت واکسن کزاز) با آمارهای توصیفی گزارش شدند. ارتباط بین تاخیر در مراجعه با اقدامات انجام یافته با آزمون مجذور کای بررسی شد.یافته‌‌ها: در سال‌های مورد مطالعه 47131 مورد حیوان‌گزیدگی رخ داده بود. از این تعداد 63/9 درصد بدون تاخیر و 36/1 درصد با تاخیر مراجعه کرده بودند و در 99/6 درصد موارد زخم‌ها با آب و صابون شستشو داده شده و 94/5 درصد ضدعفونی شده و 31/3 درصد آنتی‌بیوتیک دریافت کرده بودند که نسبت دریافت آنتی بیوتیک در افرادی که با تاخیر مراجعه کرده بودند به طور معنی‌داری بیشتر بود. از کل موارد 77/3 درصد هر سه نوبت اول تا سوم و 15/4 درصد پنج نوبت کامل واکسن هاری را دریافت کرده بودند و برای 1/1 درصد هیچ واکسنی تزریق نشده بود. نتیجه‌گیری: اقدامات پروفیلاکسی انجام شده برای موارد حیوان‌گزیدگی مطلوب می‌باشد، اما لازم است تامین به موقع واکسن هاری در مراکز مراقبت هاری و همچنین آموزش همگانی برای مراجعه به موقع در هنگام حیوان گزیدگی همچنان مورد توجه بوده و اقدامات لازم در این زمینه انجام گیرد.

prophylactic measures implemented for cases of animal bite in west azerbaijan province from 2012 to 2019

background and objectives: animal bites are one of the most important public health problems that cause rabies. this study aimed to investigate the preventive measures taken for animal bite cases that occurred in west azerbaijan province during 2012 to 2019. methods: this cross-sectional study involved the review data from all animal bite cases referred to rabies care centers in west azerbaijan province. information regarding prophylactic measures to prevent rabies, including post-bite procedures (washing, disinfection, dressing, stitches and receiving antibiotics), anti-rabies vaccine status (referral delay, vaccine dose received, vaccination history, anti-rabies serum, tetanus vaccination history) was analyzed using descriptive statistics. the relationship between delay in referral and the measures taken was investigated using the chi-square test. results: over the studied years, there were 47131 cases of animal bites. among these, 63.9% were referred without delay, while 36.1% experienced a delay in referral. notably, 99.6% of wounds were washed with soap and water, 94.5% were disinfected, and 31.3% received antibiotics. the proportion of individuals receiving antibiotics was significantly higher among those with delayed referrals. regarding rabies vaccination, 77.3% had received all three initial doses, 15.4% had completed five doses, and 1.1% had not received any vaccine. conclusion: while prophylaxis measures for animal bite cases are commendable, there is a critical need for timely administration of rabies vaccine in rabies care centers. implementing educational programs for general population to encourage prompt treatment-seeking in the event of animal bites is essential.