مفهوم و کاربرد مدل رگرسیون joinpoint در تحلیل روند زمانی مطالعات اپیدمیولوژیک (مورد: سرطان کبد ناشی از مصرف الکل در ایران)

مقدمه و اهداف: تجزیه و تحلیل روند زمانی عواملی مانند میزان بیماری و مرگ از مولفه های مهم در برنامه ریزی های مربوط به سلامت هر جامعه است. تحلیل روند زمانی، این امکان را فراهم می کند تا تغییرات در طول زمان با دقت بیشتری تفسیر شوند. این مطالعه با هدف بررسی عملکرد رگرسیون joinpoint جهت تحلیل روند انجام شد.روش کار: در این مطالعه سعی شده است ابتدا با زبانی ساده، مفهوم مدل رگرسیون joinpoint ارائه شود و سپس با اجرای این مدل بر روی داده های میزان مرگ و میر ناشی از سرطان کبد به دلیل مصرف الکل طی 30 سال در ایران کاربرد آن ارائه گردد.یافته ها: نتایج تحلیل روند نشان داد، میزان مرگ و میر استاندارد شده سنی ناشی از سرطان کبد به دلیل مصرف الکل طی 30 سال در ایران (1990 تا 2019) به طور میانگین هر سال 0/8 درصد کاهش یافته است و پیش بینی نیز نشان داد این روند کاهشی ادامه دارد.نتیجه گیری: به طور کلی مهمترین مزیت رگرسیون joinpoint نسبت به سایر مدل ها، شناسایی زمان‌هایی است که تغییرات قابل توجهی در روندها رخ داده است. بنابر نتایج حاصل، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان کبد به دلیل مصرف الکل طی 30 سال در ایران را می توان به پنج دوره با میزان تغییرات متفاوت تقسیم کرد.

the concept and application of the joinpoint regression model in analyzing the time trend in epidemiological studies (case: liver cancer due to alcohol use in iran)

background and objectives: time trend analysis of factors such as disease and mortality rates is a crucial component of health planning for any community. it allows for a more accurate interpretation of changes over time. this study was conducted to examine the performance of the joinpoint regression model in analyzing time trends.methods: this study aims to first provide a simplified understanding of the joinpoint regression model and then demonstrate its application on data regarding the 30-year trends of liver cancer mortality due to alcohol consumption in iran.results: the results of the time trend analysis indicate that the age-standardized mortality rate of liver cancer due to alcohol use consumption has decreased by an average of 0.8% per year over the 30-year period in iran (1990 to 2019). the projections also suggest that this declining trend will continue.conclusion: in general, the main advantage of the joinpoint regression model over other models is its ability to identify periods where significant changes in trends have occurred. based on the results, the mortality rate of liver cancer due to alcohol use consumption over the 30-year period in iran can be divided into five periods with different rates of change.