آنالیز فضایی عوامل موثر بر سرطان کولورکتال با استفاده از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی در ایران

مقدمه و اهداف: الگوی رخداد بیماری ها در جمعیت های مختلف متفاوت است. با توجه به این که سامانه اطلاعات جغرافیایی می تواند تاثیر مکان را بر رخداد و چگونگی توزیع بیماری بسنجد، مطالعه ای به منظور آنالیز فضایی سرطان کولورکتال و برخی عوامل خطر آن در ایران با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی انجام شد.روش کار: این مطالعه توصیفی- تحلیلی با رویکرد آنالیز فضایی بوده است. داده های این مطالعه شامل رخداد سرطان کولورکتال به عنوان متغیر وابسته و سه متغیر فعالیت جسمی، نمایه توده بدنی و سیگار کشیدن به عنوان متغیرهای مستقل بودند که توسط اداره سرطان مرکز مدیریت بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نظام مراقبت عوامل خطر بیماری های غیر واگیر به تفکیک استان و جنس در سال 1388(آخرین گزارش) ثبت شده است. داده ها با استفاده از نرم افزار arcgis نسخه 10.3 و مدل آماری رگرسیون وزنی جغرافیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: ارتباط فضایی بیماری با متغیرهای فعالیت بدنی، نمایه توده بدنی و سیگار کشیدن با استفاده از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی مورد تایید قرار گرفت؛ که بر این اساس استان های شمالی و مرکزی نسبت به سایر مناطق کشور بیش ترین خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را با توجه به این عوامل خطر داشتند.نتیجه گیری: آنالیزهای فضایی به خوبی می توانند در شناسایی سیمای بیماری و اولویت بندی مکانی عوامل موثر بر آن مفید واقع شوند و با برنامه ریزی های راهبردی و اقدام های مداخله ای بیماری را کنترل کرد

spatial analysis of factors affecting colorectal cancer using the model of geographical weight regression in iran

background and objectives: the incidence of colorectal cancer has increased significantly in iran in recent decades. the pattern of occurrence varies in different populations. a study was conducted to perform a spatial analysis of colorectal cancer and some of its risk factors in iran using gis.methods: the data of this descriptive-analytic study included colorectal cancer incidence as a dependent variable and physical activity, body mass index and smoking as independent variables recorded by the cancer department, center for non-communicable diseases management, the ministry of health and medical education and the care system for non-communicable disease risk factors according to province and gender in 2009. data was analyzed using the arcgis 10.3 software and spatial correlation analysis, hot spots analysis, and geographic weighted regression model.results: the spatial relationship between the disease and some of its risk factors was confirmed by the model of geographical weight regression, according to which the northern and central provinces had the highest risk of colorectal cancer compared to other regions of the country.conclusion: the results of this study showed that spatial analysis could be useful in identifying disease patterns, prioritizing the factors affecting it, and controlling the disease through strategic planning and interventions.