موانع و عوامل تسهیل‌کننده مراجعه مردم به مراکز و پایگاه‌های خدمات جامع سلامت در شهر کرمان: یک مطالعه کیفی

مقدمه و اهداف: بهره‌مندی پایین از خدمات بهداشتی یکی از تعیین‌کننده‌های اصلی عدم دستیابی به شاخص‌های مطلوب سلامت در مناطق شهری است. این مطالعه با هدف بررسی موانع و عوامل تسهیل‌کننده دریافت خدمات بهداشتی از مراکز و پایگاه‌های خدمات جامع سلامت در شهر کرمان صورت گرفت.روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل‌محتوا بود، که در سال 1398 انجام شد. پس از انتخاب مراکز بهداشتی دارای تجربه بهره‌مندی از خدمات مطلوب یا پایین، نمونه‌گیری هدفمند تا اشباع اطلاعاتی ادامه یافت. درمجموع با 78 نفر از ارائه‌دهندگان خدمت، دریافت‌کنندگان خدمت و عدم دریافت‌کنندگان خدمت که در سامانه سیب مراکز بهداشتی ثبت‌شده بودند، مصاحبه نیمه‌ساختارمند و چهره‌به‌چهره صورت گرفت. تمامی مصاحبه‌ها یادداشت و کدگذاری به‌صورت دستی انجام شد و با روش تحلیل محتوای جهت‌دار بررسی و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: در خصوص عوامل تسهیل‌کننده مراجعه، به خدمات ضروری کودکان و مادران، خدمات رایگان و برخورد ارائه‌دهندگان خدمت اشاره شد. درحالی‌که عوامل مسافتی و فیزیکی، وضعیت‌آگاهی از انواع خدمات، ترجیح مراکز خصوصی، دسترسی زمانی، دیدگاه مراجعه‌کنندگان نسبت به مراجعه منظم به مراکز، آدرس‌ها و شماره تلفن‌های ثبت‌شده در سیستم، وضعیت پاسخگویی به نیازهای بهداشتی، ترس از افشای بیماری، کمبود نیروی انسانی مراکز و برخورد ارائه‌دهندگان خدمت از موانع مراجعه افراد به مراکز بود.نتیجه‌گیری: طبق نتایج این مطالعه فهم دقیق دیدگاه‌ها و درک مردم تحت پوشش می‌تواند به برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران ملی و محلی کمک نماید تا راهبردهای لازم را برای افزایش بهره‌مندی از خدمات بهداشتی در مراکز خدمات جامع سلامت شهری طراحی نمایند.

Barriers and Facilitators of People's Referral to Health Centers in Kerman City: A Qualitative Study

Background and Objectives: low utility of health care services is one of the main determinants of not achieving desired health indicators in urban areas. This study aimed to investigate the barriers and facilitators of receiving health services from health centers in Kerman city, Iran. Methods: This study was a qualitative study with a content analysis approach conducted in 2020. After selecting health centers with the experience of desirable or low utility services, purposive sampling continued until information saturation. A total of 78 staff members, recipients, and nonrecipients of services citizens were interviewed semistructured and facetoface at health centers. All interviews were recorded and coded manually and then reviewed and analyzed using directional content analysis. Results: The essential services for children and mothers, free services, and service providers #39; behavior were mentioned as facilitators of referral. Distance and physical factors, knowledge of different types of services, preference of private centers, time access, view of people on regular visits to centers, addresses and telephone numbers registered in the system, responsiveness to health needs, fear of disease disclosure, lack of human resources in the centers, and service providers #39; behavior, were among the barriers of visiting the centers. Conclusion: According to the results of this study, an accurate understanding of the undercoverage people #39;s views and perceptions can help national and local planners and policymakers design the necessary strategies to increase the use of health services in urban health centers.