بررسی عوامل موثر بر عود سل در جنوب‌شرق ایران در سال‌های 97-1390 : مطالعه مورد-شاهدی لانه گزیده

مقدمه و اهداف: با وجود درمان موثر، رخداد عود در بیماران مبتلا به سل یکی از مهم ترین چالش های درمان است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل خطر مرتبط با عود این بیماری طراحی شد.روش کار: در این مطالعه مورد شاهدی لانه گزیده، تعداد 202 بیمار با عود سل و 202 شاهد همسان شده از نظر سن، جنس و محل سکونت، از هم گروه بیماران مسلول سال های 97-1390 در استان سیستان وبلوچستان انتخاب و بررسی شدند. داده ها با استفاده از پرونده ها و مصاحبه جمع آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل از آزمون های t مستقل، مربع کای و رگرسیون لجستیک چندگانه شرطی استفاده شد.یافته ها: سابقه مصرف مواد (6.1=or)، سه مثبت بودن درجه اسمیر خلط (3.03 =or)، نتیجه رادیوگرافی قفسه سینه به نفع سل (4.9=or)، داشتن مقاومت دارویی (7.3=or)، وضعیت اقتصادی اجتماعی پائین (3.9=or)، داشتن علامت کاهش وزن (3.1=or)، داشتن درد قفسه سینه (3.2=or)، داشتن مشکلات گوارشی (22.1=or)، سابقه استعمال دخانیات (6.1=or) و داشتن سابقه زندان (3.7= or) به طور معنی داری شانس عود سل را افزایش می دهد (p<0/05). از طرفی شانس عود سل در بیماران با علامت سرفه (0.29=or) و بعد پائین خانوار (0.28=or) به طور معنی داری کم تر بود (p<0/05).نتیجه گیری: مهم ترین عوامل موثر بر عود سل در جنوب شرق ایران استعمال دخانیات،مصرف مواد، شرایط زندگی وشرایط مربوط به بیماری است. به طور کلی فاکتورهای اپیدمیولوژیک مرتبط با عود سل در مناطق مختلف متفاوت بوده و ارائه راهکارهای پیشگیری و آموزش بیماران و خانواده ها باید با توجه به این عوامل باشد.

Evaluation of Tuberculosis Recurrence and Its Determinants in the Southeast of Iran: A Nested Case-Control Study Based on Data From 2012 to 2018

Background and Objectives: In addition to effective treatment, tuberculosis recurrence is a very important challenge regarding the treatment of this infection. This study was conducted to evaluate the risk factors associated with tuberculosis recurrence. Methods: In this nested casecontrol study, 202 tuberculosis patients with recurrence and 202 matched controls in terms of age, sex and place of residence were studied. The cases and controls were selected from a cohort of tuberculosis patients in Sistan and Baluchestan province between 2011 and 2018. The data were collected using interviews and patients rsquo; records. The independent ttest, chisquare and multiple conditional logistic regression were used to analyze the data. Results: The drug abuse history (OR=6.1), 3+ smear positive (OR=3.03), chest Xray suggestive of tuberculosis (OR=4.9), drug resistance (OR=7.3), low socioeconomic status (OR=3.9), weight loss (OR=3.1), chest pain (OR=3.2), history of digestive disease (OR=22.1), smoking (OR=6.1), and imprisonment (OR=3.7) significantly increased the chance of recurrence among tuberculosis patients (p lt;0.05). On the other hand, the chance of recurrence was significantly lower in patients with coughs (OR=0.29) and a small family size (OR=0.28). Conclusion: According to the results, tobacco use, drug use, low socioeconomic status, life conditions, and disease conditions are the most important determinants of tuberculosis recurrence. In general, epidemiologic factors related to tuberculosis recurrence are not similar in different regions; therefore, educational programs for patients and their families and prevention methods should be considered based on related factors in different regions.