تحلیل مکانی سوختگی‌های منجر به بستری و عوامل خطر مرتبط با آن در شهر مشهد، ایران

مقدمه و اهداف: سوختگی ها حوادث ناگوار و با مرگ ومیر فراوان هستند. مطالعه حاضر باهدف تحلیل الگوی مکانی سوختگی ها و شناسایی عوامل اجتماعی و اقتصادی مرتبط با بروز سوختگی ها در شهر مشهد انجام شد.روش کار: این مطالعه به صورت یک مطالعه مقطعی بر روی سوختگی های منجر به بستری در بخش سوختگی بیمارستان امام رضا که تنها بخش تخصصی سوختگی در شمال شرق کشور است انجام گرفته است. مدل های آمیخته خطی تعمیم یافته فضایی (مدل پوآسن و دوجمله ای منفی) به منظور مدل سازی رابطه بین نرخ بروز سوختگی و عوامل اقتصادی اجتماعی مورداستفاده قرار گرفت.یافته ها: درمجموع 1044 بیمار سوختگی منجر به بستری شامل 69.9% مرد و 30.1% زن موردبررسی قرار گرفتند. بیشترین فراوانی سوختگی ها در رده سنی 20-29 سال (24.2%) و شایع ترین علت سوختگی شعله بود (41.0%). آزمون خودهمبستگی فضایی خوشه های معناداری از بروز سوختگی ها را در شهر مشهد نشان داد به طوری که مناطق مرکزی شهر و در بافت فرسوده در معرض خطر بالای بروز سوختگی هستند. نتایج برازش مدل نشان داد عواملی مثل میزان فرسودگی بافت مسکونی (irr =1.007; 95%ci 1.0051.008)، درصد بی سوادی (irr =0.98; 95%ci 0.950.99)، درصد زنان شاغل (irr =0.96; 95%ci 0.920.99)، درصد بیکاری (irr =0.92; 95%ci 0.850.99)، درصد خانوار بدون همسر (irr =1.08; 95%ci 1.021.17) و درصد حاشیه نشینی (irr =1.006; 95%ci 1.0051.008) با نرخ بروز سوختگی در محلات شهر مشهد ارتباط معناداری دارد.نتیجه گیری: براساس نتایج، عوامل اجتماعی و اقتصادی با خطر افزایش بروز سوختگی ها در شهر مشهد مرتبط است. نتایج این مطالعه می تواند در طراحی راهکارهای پیشگیری از سوختگی به ویژه در گروه ها و مناطق پرخطر به کار گرفته شود.

Spatial Analysis of Hospitalized Burn Injuries and Related Risk Factors in Mashhad, Iran

Background and Objectives: Burns are tragic events with considerable mortality rates. This study was conducted to analyze the spatial pattern of burns and identify the factors associated with the burn injuries in Mashhad, Iran.Methods: This retrospective crosssectional study was conducted in patients hospitalized in Imam Reza Hospital Burn Center, Mashhad, which is the only referral burn center in the northeast of Iran. Spatial generalized linear models (Poisson and negative binomial) were used to model the association between socioeconomic characteristics and the incidence of burn injury.Results: A total of 1044 acute burn patients (69.9% male, 30.1% female) were reviewed. Most of the burned patients were in the age group 2029 years (41.4%). The most common cause of burn injury was flame (64.6%). The local test of spatial autocorrelation confirmed that the burns had cluster pattern in the central areas of the city and the wornout urban texture was at higher risk of burns. The results of model showed that the percentage of wornout urban texture (IRR =1.007; 95%CI 1.0051.008), literacy (IRR =0.98; 95% CI 0.950.99), percentage of employed women (IRR =0.96; 95%CI 0.920.99), unemployment rate (IRR =0.92; 95%CI 0.850.99) and percentage of margination (IRR =1.006; 95%CI 1.0051.008) were associated with burns.Conclusion: Based on the findings, socioeconomic and environmental characteristics are associated with the incidence of burn injuries in different areas. The results of this study could be used to design burn prevention strategies, especially in the highrisk areas and groups.