بررسی روند نابرابری‌های جغرافیایی در توزیع نیروی انسانی و تسهیلات بهداشتی-درمانی در بخش سلامت ایران در یک ‌دهه گذشته

مقدمه و اهداف: یکی از مسائلی که بخش سلامت کشورها را به خود مشغول نموده است، وجود نابرابری در سطح مناطق می باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی روند نابرابری در توزیع نیروی انسانی و تسهیلات بهداشتی درمانی بخش سلامت ایران انجام شد.روش کار: در مطالعه حاضر، نابرابری در توزیع منابع بخش سلامت با استفاده از ضریب جینی برای سال های 1385، 1390 و 1394 بررسی شد. متغیرهای مطالعه شامل شاخص های نیروی انسانی (6 شاخص) و تسهیلات بهداشتی درمانی (10 شاخص) بودند. داده ها از مرکز آمار ایران و مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت جمع آوری شدند. ضریب جینی کمتر از 0.35 نابرابری نسبتا متعادل، 0.35 تا 0.5 نسبتا نابرابر، 0.5 تا 0.6 نابرابری زیاد و بیشتر از 0.6 نابرابری خیلی زیاد درنظر گرفته شد.یافته ها: بیشترین ضریب جینی مربوط به مراکز پرتونگاری (0.61) و کمترین آن مربوط به بهورز (0.23) بود. در شاخص های منابع انسانی، نابرابری طی سال های مورد بررسی کاهش یافته بود (از 0.57 به 0.27). اما در شاخص بهورز نابرابری کمی افزایش نشان داد(از 0.24 به 0.26). از میان شاخص های تسهیلات، ضریب جینی مراکز بهداشتی درمانی شهری، موسسات بهداشتی درمانی، تخت و مراکز پرتو نگاری، کاهش نشان داد (از 0.45 به 0.30). در حالی که در سایر شاخص ها این روند افزایشی بود (از 0.24 به 0.59). در بخش خصوصی نیز نابرابری در توزیع شاخص ها زیاد بود (0.5 تا 0.61).نتیجه گیری: رفع نابرابری در توزیع منابع سلامت می تواند زمینه بهبود عدالت در پیامدهای سلامت را فراهم آورد، لذا بایستی این موضوع در بین سیاست گذاران مورد توجه بیشتری قرار گیرد.