تعریف سلامت از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت: مرور کوتاهی بر نقدها و ضرورت یک تغییر پارادایم

سلامت و حقوق بشر دو جز جدایی ناپذیر و مرتبط با هم هستند که تامین و تضمین آن ها فراهم کننده و بهبود دهنده رفاه در هر جامعه ای است. تعریف رفاه، حقوق بشر و به دنبال آن سلامت به عنوان یکی از شاخص های ایجاد رفاه، مفاهیمی بحث برانگیز هستند که متناسب با رویکردها و گفتمان های مختلف تعریف و تبیین می شوند. اگر چه در حال حاضر تعریف سازمان جهانی بهداشت تنها تعریف مورد توافق برای سلامت از سوی کشورهای عضو این سازمان محسوب می شود، امّا از شروع پیدایش این تعریف، جامعه بین الملل، نقدهایی بر آن وارد کرده است. در کلیات تعریف، مهم ترین نقدهای وارده شامل مبهم بودن، ایده آل گرابودن، مانع نبودن، عدم جامعیت، عدم وزن دهی به هر یک از ابعاد سلامت، عملیاتی نبودن، تقلیل گرایی و نبود تعریف دقیق از وضعیت طبیعی و بیماری بود. پیامدهای این نقدها می تواند عملکرد نظام های سلامت را با چالش هایی نظیر افزایش انتظارات و توقعات مردم، افزایش هزینه های سلامت، گسترش بی رویه یک نظام فن آور محور، آسیب پذیری بالقوه برای وقوع فساد و کاهش کارآیی و بی عدالتی مواجه سازد. شناخت و واکاوی این نقدها می تواند به تصمیم آگاهانه تر برای بازتعریف آن متناسب با گفتمان مطلوب نظر و دکترین واحد سلامت آن کشور بیانجامد. در این مطالعه مروری کوتاه، ضمن اشاره مختصر به بافتار این تعریف، به مهم ترین نقدهای وارده بر تعریف سلامت اشاره می شود. در نهایت برخی پیشنهادات سیاستی برای بازتعریف سلامت مبتنی بر گفتمان اسلامی ایرانی ارائه گردیده است.