بررسی طغیا‌ن‌های سپتی‌سمی خونریزی‌دهنده ویروسی (viral hemorrhagic septicemia) و عوامل موثر بر آن در مزرعه‌های ماهی قزل‌آلای کشور در سال 1393: یک مطالعه مقطعی

مقدمه و اهداف: پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در ایران در بیش تر استان های کشور انجام می شود. سپتی سمی خونریزی دهنده ویروسی از جمله مهم ترین بیماری های عفونی قزل آلای پرورشی و تهدید جدی صنعت پرورش این ماهی است. این مطالعه با هدف بررسی طغیان های بیماری در مزرعه های پرورش ماهی قزل آلای کشور در سال 1393 و تعیین کننده های موثر در ورود عامل و بروز بیماری انجام شد.روش کار: داده های مربوط با استفاده از پرسشنامه طراحی شده جمع آوری شد. تشخیص بیماری با علایم بالینی، شناسایی ویروس به روش real-time pcr و به روش conventionl-rtpcr انجام شد.یافته ها: در طول 52 هفته مطالعه در سال1393 تعداد 114 مزرعه از 1140 (12/63 درصد) مزرعه واقع در 78 زون در 14 استان کشور مبتلا به بیماری گزارش شدند. در تحلیل چند متغیره نیز ورود غیر مجاز بچه ماهی (نسبت شانس=7/81؛فاصله اطمینان 95 درصد: 16/80-3/63)، ورود غیر مجاز ماهی بازاری (نسبت شانس= 5/60؛ فاصله اطمینان 95 درصد: 10/35-3/03) و آب رودخانه به عنوان منبع تامین آب (نسبت شانس= 2/46؛ فاصله اطمینان 95 درصد: 4/02-1/51) به عنوان عوامل خطر احتمالی ورود عامل بیماری به مزرعه شناسایی شدند.نتیجه گیری: رعایت اصول امنیت زیستی در مزرعه ها و اجرای برنامه مراقبت مبتنی بر خطر (risk-based surveillance) بیماری بر اساس عوامل خطر شناسایی شده و ارزیابی این عوامل به صورت منظم و دوره ای نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از بیماری دارد.

Investigation of Outbreaks of Viral Hemorrhagic Septicemia and Associated Risk Factors in Rainbow Trout Farms in Iran, 2014

Background and Objectives: In Iran, rainbow trout farms exist in almost all provinces. Viral hemorrhagic septicemia is one of the most important infectious diseases of the rainbow trout which is a serious threat to the farming industry. This study was conducted to investigate outbreaks in 2014 and identify important determinants of the agent entry and disease occurrence in the farms.Methods: Data were collected using a structured questionnaire and the disease was detected based on clinical signs and laboratory investigations by PCR methods.Results: During 52 weeks of the study in 2014, 114 of 1140 (12.63%) farms were affected within 78 zones in 14 provinces. In multivariable analysis, illegal entrance of fries (odds ratio: 7.81, 95% CI: 3.6316.8), illegal entrance of fish (odds ratio: 5.60, 95% CI: 3.0310.35) and use of river as the water supply (odds ratio: 2.46, 95% CI: 1.514.02) were detected as risk factors associated with virus entry and disease outbreak in farms.Conclusion: Observing biosecurity measures in the farm level, applying riskbased surveillance based on known risk factors, and assessing these factors on a regular basis are important in prevention and control of VHS.