تنگنای زیست‌جهان ایرانی؛ بررسی نسبت سیستم و زیست جهان از دوره قاجار تا پیروزی انقلاب اسلامی

این پژوهش با تامل در نظریه استثمار زیست جهانِ یورگن هابرماس تاثیر سیستم را به عنوان عامل یا مانع تکامل زیست جهان ایرانی و حوزه عمومی از دوره قاجار تا انقلاب اسلامی بررسی می‌کند. بنابراین تحلیل زیست جهان ایرانی و تاثیر استثمار زیست جهان بر تحولات سیاسی اجتماعی در کانون هدف این پژوهش قرار می‌گیرد. پرسش پژوهش به این قرار است: رابطه سیستم و زیست جهان از دوره قاجار تا انقلاب اسلامی چگونه بوده است و چه نسبتی با تحولات سیاسی- اجتماعی دارد؟ فرضیه پژوهش چنین ارائه شده است زیست جهان ایرانی در عصر قاجار با بدقوارگی و در حکومت پهلوی با بازتولید سیستمی استثمار جهان زیست رو به رو بوده که مانع از شکل‌گیری کنش ارتباطی شد و نهایتاً در قالب واکنش اجتماعی یعنی انقلاب اسلامی نمایان گردید. روش این پژوهش استفاده از داده‌های تاریخی و همچنین مطالعات کتابخانه‌ای – اسنادی گردآوری شده است.

the narrowness of life- world in the iran; investigating the relationship between the system and the life-world from qajar the islamic revolution

by reflecting on jürgen habermas’s theory of world exploitation, this research examines the influence of the system as a factor or obstacle to the evolution of the iranian world and the public sphere from the qajar period to the islamic revolution. therefore, the analysis of the iranian life-world and the impact of the exploitation of the biosphere on social political developments is the focus of this research. the research question is: how was the relationship between the system and the life of the world from the qajar period to the islamic revolution, and what is its relationship with political-social developments? the hypothesis of the research is presented in such a way that iranians have faced a serious obstacle to the evolution of world life in two historical places. in the first place, the depravity of the qajar world and in the second place, the pahlavi government, by systematically reproducing the exploitation of the iranian world, prevented the formation of communicative action and ultimately social reaction in the form of the islamic revolution. the method of this research is the use of historical data as well as library-documentary studies.