وضعیت حساس: زدایش و آویزش قانون در پرتو نفی وضعیت استثنایی

تبیین پیوند فرد و جامعه، دولت و شهروندان و تضمین آزادی و عدالت در یک جامعه سیاسی ازجمله آرمان‌های قانون اساسی و نگاهبانی از آن است؛ اما وجود موقعیت‌های اضطراری، منجر به تعلیق زودگذر اجرای قانون می‌شود که در بیشینه سنت‌های حقوقی دنیا پذیرفته‌شده است؛ اما تکاپوهای علمی تازه بر این است که دولت مدرن بر این رویه حرکت می‌کند که با دراندازی اضطرارهای برساخته، همواره به آویزش قانون روی می‌آورد. واکاوی این مسئله در ساختار جمهوری اسلامی ایران داستان بلند و ناهمتایی را نسبت به آنچه در سطح جهانی است، پیش چشم ما قرار می‌دهد که با نام «وضعیت حساس» می‌توان به آن پرداخت. وضعیتی دوگانه که حاکمان هرگز خود را در برابر آویزش قانون قرار نمی‌دهند اما به‌طور قانونی این آویزش را پیش می‌برند. این نوشتار، تکاپویی پیرامون این معماست که «سامان سیاسی ایران چگونه به‌طور قانونی به آویزش و زدایش قانون و تصمیم‌گیری در وضعیت حساس می‌پردازد». برآیند این جستار که با روش هرمنوتیک متن محور به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که سنت قانون اساسی ایران برخوردار از امکان‌هایی است و از عباراتی بهره گرفته و نهادهایی را استوار ساخته که با تمسک به آن‌ها و بدون اعلام آویزش قانون، وضعیت همیشه آویزش و حتی زدایش قانون را در پیش‌گرفته و آن را اجرای مرّ قانون می‌داند.

state of sensitive: suspension and elimination of the law in light of the negation of the exceptional status

the articulation of the bond between the individual and society, the government and its citizens, and the guarantee of liberty and justice within a political community are among the fundamental principles of constitutional law and their guardianship. however, the existence of emergencies led to the temporary suspension of the law, a concept accepted in most legal traditions worldwide. yet, recent scientific research suggests that modern governments increasingly create state of necessity to justify this suspension. an analysis of this issue within the islamic republic of iran highlights a different narrative compared to the global perspective, which can be conceptualized as a “state of sensitive” this is a dual state where politicians never place themselves in a position to suspend the law but legally pursue such suspension. this study aims to answer the question of “how the iranian political system legally suspends and collapses law and decision-making in ‘ state of sensitive” employing a hermeneutic approach, the findings of this study show that the iranian constitutional tradition has anticipated certain principles, employed specific language, and established institutions that can lead to a state of perpetual suspension, or even collapse of the law, without the formal declaration of a state of necessity and is viewed as a strict enforcement of the law.