تحلیل محتوای آثار گفتمان مذهبی در فرایند انقلاب اسلامی بر اساس نظریه جیمز پل جی

هدف اصلی مقاله حاضر، تحلیل محتوای آثار گفتمان مذهبی با استفاده از روش نظریه تحلیل گفتمان جیمز پل جی است گفتمان مذهبی با الهام گیری از آثار و کتابهای موثر در پی جذب مردم به فرایند انقلاب اسلامی بود. در این راستا، مذهبی ها از کتابهایی همچون «ولایت فقیه حکومت اسلامی» نهضت های اسلامی صدساله اخیر»، «مبارز پیروز در عاشورا»، «از آزادی تا شهادت»، «شهید جاوید»، «راه طی شده» و «آری» برادر چنین بود بهره گرفتند. در این مقاله در پی پاسخ گویی به این پرسش بوده ایم که «تحلیل محتوای آثار گفتمان مذهبی در فرایند انقلاب اسلامی بر اساس نظریه جیمز پل جی به چه صورت می باشد؟» گفتمان مذهبی در فرایند انقلاب اسلامی به دو خرده گفتمان نواندیشان مجدد و نواندیشان متجدد تقسیم می شود. روش به کار رفته در این مقاله روش تحلیل گفتمان با کمک از نظریه تحلیل گفتمان جیمز پل جی است نظریه گفتمان جیمز پل جی یکی از موثرترین و تخصصی ترین نظریه ها در تشریح ساختار یک متن و دستیابی به عناصر زبانی آن و ارتباط بین این عناصر است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که با توجه به هفت مولفه سازندگی نظریه جیمز پل جی، هر دو خرده گفتمان در وضعیت زندگی مسلمانان در برداشت از اسلام در بی توجهی مسلمانان به اسلام در اسلام به عنوان دین کامل در هویت دینی ایرانی در نقش استعمار در مفاهیم ارزشی دینی در هدف مبارزاتی در نقد اسلام سنتی در فقه پویا در بهره گیری از عاشورا در بازگشت به خویشتن در ترسیم وضعیت مطلوب در احیای عزت نفس در حمایت از مستضعفان و در وحدت سیاسی دارای وجوه اشتراک هستند افزون براین هر دو خرده گفتمان در آسیب شناسی مسائل جامعه در ایران شناسی در دال مرکزی، در حمایت یا عدم حمایت از پهلوی در تبیین دین ،سنتی در پذیرش علوم و فنون جدید، در نوع آگاهسازی جامعه مخاطب در امر ،سیاسی در حکمرانی در مبنای مشروعیت در گروه های مرجع در تقدس ،بخشی در تمسک به سنت، و در عامل انحطاط دارای همانندی ها و ناهمانندی هایی هستند.

content analysis of the works of religious discourse written in the process of the islamic revolution based on the theory of james paul gee

extended abstract the main goal of this article is to analyze the content of religious discourse works using the method of james paul gee’s discourse analysis theory. religious discourse inspired by effective works and books was an attempt to attract people in the process of islamic revolution. in this regard, the religious front took advantage of books such as guardianship of the islamic jurist: islamic government by imam khomeini (ra), islamic movements of the last hundred years by morteza motahari, victorious fighter in ashura by mohammad hossein beheshti, from freedom to martyrdom by seyyed mahmoud taleghani, immortal martyr by nematullah salehi najafabadi, the path taken by mehdi bazargan and yes, brother! it was like that by ali shariati.  in this article, authors seek to answer the question “how is the content analysis of the works of religious discourse in the process of the islamic revolution based on the theory of james paul gee?” the religious discourse in the process of the islamic revolution is divided into two sub discourses of revivalist thinkers (noandishan e mojaded e din) and modern thinkers (noandishan e motajaded e din). the method used in this article is the method of discourse analysis with the help of the discourse analysis theory proposed by james paul gee that is one of the most effective and specialized theories in describing the structure of a text and obtaining its linguistic elements and the relationship between elements. the findings of the research show that according to the seven components of james paul gee theory, the two sub discourses are similar regarding life situation of muslims, perception of islam, lack of muslims attention to islam, islam as a complete religion, religious identity of iranians, the role of colonialism, religious concepts of value, dynamic jurisprudence, taking advantage of ashura, returning to the self, drawing the ideal situation, supporting the oppressed and in political unity. on the other hand, the two sub discourses differ in the pathology of society’s problems, iranology, nodal point, supporting or not supporting pahlavi, explaining traditional religion, accepting new sciences and techniques, how to inform the audience, political matters, governance, the basis of legitimacy, reference groups, consecration, adherence to tradition, and  the cause of decline.