تحلیل نسبت قدرت دولت و جامعه با گذار به دموکراسی؛ مطالعه موردی جنبش مشروطیت

نظریه‌های‌گذار به دموکراسی در دهه‌های گذشته توسعه سیاسی و اقتصادی را حرکتی می‌دانند که با روشنگری آغاز شده سپس ناگزیر به پیشرفت و آزادی خواهد انجامید. نظریه‌های متاخر و به‌طور ویژه سنت توسعه پژوهی دارون عجم اوغلو و جیمز‌ای. رابینسون با تاکید بر سیاست، اقتصاد و تاریخ؛ نشان داده‌اند که در ‌گذار به دموکراسی امر جبری وجود ندارد بلکه تعادلی کاملاً بی‌ثبات است که باید مرتباً از آن حفاظت شود. سوال پژوهش این است: رابطۀ قدرت دولت و جامعه در دوره مشروطه چگونه بوده است و نسبت آن با‌ گذار به دموکراسی چیست؟ پاسخ موقت به این پرسش چنین است: جنبش مشروطه باعث کاهش قدرت شاه شد و مقدمات پیشرفت جامعه و نهاد‌های میانی به عنوان یکی از پایه‌های‌گذار به دموکراسی فراهم آمد. تحت انقیاد قفس هنجار‌ها و تضعیف ظرفیت دولت به‌عنوان پایۀ دیگر ‌گذار به دموکراسی، قدرتمند شدن هم‌زمان جامعه و دولت و برآمدن لویاتان مقید به‌عنوان نقطه بهینه‌گذار به دموکراسی رخ نداد و ایران از دالان آزادی به بیرون پرتاب شد. روش این پژوهش، جامعه‌شناسی تاریخی - تبیینی است و داده‌های آن از طریق مطالعات کتابخانه‌ای - اسنادی گردآوری شده است و در چارچوب نظریه عجم اوغلو و رابینسون بررسی و تحلیل شده‌اند.

analyzing the power of the state and society with the transition to democracy: a case study of the constitutional movement

the theories of the transition to democracy in the past decades consider political and economic development as a movement that started with enlightenment and then will inevitably lead to prosperity and progress. this is almost moving in a dogmatic way to realize liberty for all the countries of the world. late theories and especially the development research approach of daron acemoglu and james a. robinson with an emphasis on politics, economics and history; they have shown that there is no coercion in the transition to democracy, but a completely unstable balance that must be constantly protected. the research question is: how was the relationship between the power of the state and the society in the constitutionalism and what is its relationship with the transition to democracy? in constitutionalism, the power of the shah decreased and provided for the development of society as one of the foundations of the transition to democracy. under the subjugation of the cage of norms and the weakening of the state’s capacity as another basis for the transition to democracy, the synchronic strengthening of society and the state and the rise of the shackled leviathan as the equilibrium of transition to democracy did not happen, and iran was thrown out of the narrow corridor of liberty. the method of this research is historical-explanatory sociology, and its data has been collected through library-documentary studies and analyzed in the framework of acemoglu and robinson ’s theory.