باستان گرایی؛ جدالِ ایدئولوژیکیِ روشنفکرانِ متجددِ عصر ناصری در بستر جامعه کیش محور

هدف این نوشتار خوانشِ تاریخیِ باستان‌گرایی در اندیشه روشنفکرانِ عصر ناصری است. توجه به گزاره‌هایِ روشنفکران، بدون توجه به سویه‌هایِ کاربردیِ آنان در بطن و متنِ مشکلات و مسایلِ سیاسی، اغلب تفاسیر را دچار خوانش‌هایِ غیرِتاریخی مینماید. این نوشتار قصد دارد باستان‌گرایی در اندیشه روشنفکران را با در نظر گرفتنِ آرمانِ قانون‌خواهی‌ و عدالت‌خواهیِ آن‌ها در بستر جامعه‌‌ای کیش‌محور بررسی کند. در دوره موردِ بحث ممالکِ ایران بواسطه حکومتِ‌ شیعه مذهب قاجار تشخصِ «دارالایمانی» داشت. نظام هنجاریِ حاکم بر دارالایمان، با کاربرد خاصِ مفاهیمی همچون سعادت، کفار و فجار زاویه اخلاقی‌ای را تدارک دیده بود که راهیابی به جامعه مدنی(قانون‌مدار و عدالت‌محور) را با مشکل مواجه می‌ساخت. این نوشتار با دشواره دانستنِ مساله عبور از جامعه‌ای کیش‌محور به جامعه مدنی، این پرسش را مطرح می‌کند که، در فرایند این گذار باستان‌گرایی چگونه در اندیشه روشنفکران عصر ناصری محمل ظهور یافته است؟ فرضیه قابل طرح این است که تمجید از ایران باستان(باستان‌گرایی) در فرایندِ جدالِ ایدئولوژیکیِ روشنفکران برای تغییر صورت‌بندیِ اجتماعیِ کیش‌محور به جامعه مدنی رخ نمایاند. شیوه گردآوری داده های پژوهش حاضر، کتابخانه ای بوده و برای تفسیر داده ها از فن خوانش متن کونتین اسکینر بهره گرفته ایم.

Ancient Iran; The ideological controversy of the modern intellectuals of NaseriTo cross Religion-based community

The purpose of this paper is historical reading tendency to ancient Iran in the thought of intellectuals in Nasseri’s era. Considering the propositions of intellectuals, regardless of their Applied strain in the context of Political issues and problems, often make interpretations with nonhistorical readings. This article intends investigate tendency to ancient Iran in the thought of intellectuals, By considering the the ideal of law and justice to them in the context of the Religionbased community. in this period,iran due to the Shia government of Qajar identified Land of faith. The normative system governing iran in this period, with a specific usage of concepts such as bliss, infidels and rakish, provided an ethical angle that faced Getting into civil society(legal and justice) whit problem. this article Considering the difficulty of passing through religious community to civil society poses the question of In the process of this transition, how has ancient Iran in the thought of intellectuals in Nasseri’s era have emerged? The hypothesis is that the praise of ancient Iran occurs in the ideological controversy of intellectuals to change the formulation From religious community to civil society. The data of this paper are collected through the library and documentation method and then interpreted using the Skinner text reading method