پاندمی کرونا و تحلیل پلی‌هیوریستیکی سیاست خارجی ایران

واکنش رهبران سیاسی به دنیاگیری ویروس کووید 19، آزمونی جدید در عرصه بین‌الملل به شمار می‌رود و نحوه تصمیم‌گیری سیاستمداران در شرایط گسترش این بیماری، می‌تواند موجب تغییراتی در سیاست خارجی کشورها و سیاست بین‌الملل باشد. در همین حال در مطالعه بحران‌های جهانی، که مستلزم واکنش سریع و مستقیم رهبران است از آن حیث که مطابق نظریات تصمیم‌گیری، رفتار اشخاص، افراد یا گروه‌هایی که در کادر تصمیم‌گیری و تدبیر بحران فعالیت می‌کنند بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، می‌توان دستاوردهای نظری و عملی بیشتری را برای تحلیل روابط بین‌الملل ارائه داد. از دیدگاه نظریه «پلی‌هیوریستیک» که به سازوکارهای شناختی مورد استفاده تصمیم‌گیرندگان در هنگام اخذ تصمیمات پیچیده سیاست خارجی اشاره دارد، رهبران و تصمیم‌سازان، دستاوردها و خسارات را به صورت سیاسی و نه اقتصادی می‌سنجند. مطابق این نظریه، تصمیم‌گیران در زمان تصمیم‌گیری، از سویی به رد بدیل‌هایی که برای آنان از منظر بقای سیاسی غیرقابل پذیرش است می‌پردازند و از سوی دیگر، بدیل‌های خود را از زیرمجموعه بدیل‌های باقیمانده با ملاحظه افزایش منافع و کاهش خطرات انتخاب می‌کنند. این مقاله با بهره‌گیری از آموزه‌های نظریه پلی‌هیوریستیک و با روش تحلیل روند و تحلیل پسارویدادی، نشان داده است که تصمیم‌سازان جمهوری اسلامی ایران در بحران کرونا، چگونه می‌کوشند تا خود را از انزوا و دیگر پیامدهای حاصل از تحریم‌های آمریکا خارج کنند و این تصمیم‌گیری‌ها در شرایط کرونا چه تضمن‌ها و پیامدهایی در آینده سیاست خارجی ایران دارد.

Corona Pandemic and Foreign policy of Iran: A Poliheuristic Overview

The reaction of the world’s political leaders to the Covid19 pandemic is a new one in the international arena, and this pandemic could lead to changes in the foreign policy of countries and international politics. Meanwhile, The Poliheuristic Theory of DecisionMaking, represents a leading theoretical effort in Foreign Policy Analysis (FPA), to transcend the divide between cognitive and rationalist approaches to explaining foreign policy decisions. From the point of view of Poliheuristic theory, decisionmakers, when making complex foreign policy decisions, assess the gains and losses politically, not economically. Using the teachings of Poliheuristic theory and postevent analysis, is shown, the decisionmakers of the Islamic Republic of Iran, how in the Corona Crisis, are trying to free themselves from the isolation and consequences of US sanctions. The article also shows that the decisionmakers of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran, who have faced many problems due to the tightening of sanctions and the withdrawal of the United States from the JCPOA, have gained, a new opportunity to bargain with the world.