ارزیابی عملکرد مدل های ریزمقیاس گردانی lars-wg و sdsm در شبیه سازی تغییرات اقلیمی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

در بررسی تغییرات اقلیمی، پیش بینی آینده پارامترهای اقلیمی توسط مدل های گردش عمومی (gcms) و تحت سناریوهای انتشار گازهای گلخانه ای انجام می شود؛ اما خروجی این مدل ها به علت بزرگ‌مقیاس بودن شبکه ی آن‌ها فاقد دقت مکانی و زمانی مناسب در مقیاس کوچک می باشند. بدین منظور نیاز به کوچک‌مقیاس کردن خروجی این مدل ها در مقیاس ایستگاهی و نقطه ای با استفاده از مدل های ریزمقیاس گردانی خواهد بود که به دو دسته آماری و دینامیکی تقسیم می-شوند که روش های آماری دارای کاربرد و مقبولیت بیشتری می باشند. از میان روش های آماری نیز مدل های lars-wg و sdsm از معتبرترین ابزارهای ریزمقیاس گردانی در حال حاضر به حساب می آیند؛ که در این پژوهش به تحلیل عملکرد این دو مدل در شبیه سازی تغییرات دما و بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در شمال غرب کشور که در چند دهه اخیر با بحران زیست‌محیطی و خطر خشک شدن دریاچه ارومیه روبه‌رو بوده است پرداخته شد. ایستگاه های هواشناسی مورد بررسی شامل چهار ایستگاه سینوپتیک سقز، تبریز، خوی و ارومیه می باشد که دارای آمار کامل در دوره پایه (????-1961) بوده اند. جهت ارزیابی عملکرد مدل ها نیز از شاخص های خطاسنجی mse، rmse، mae و همچنین ضریب تعیین و همبستگی بهره گرفته شد. نتایج حاصل نشان داد که هر دو مدل دقت بیشتری در شبیه سازی دما نسبت به بارش دارند و در شبیه‌سازی ماهانه پارامترهای دما و بارش، مدل sdsm موفق تر عمل نموده و دارای عدم قطعیت کمتری است؛ و از سویی دیگر نیز دارای فرآیند شبیه سازی وقت گیر و پیچیده ای است. در حالی که مدل lars-wg در شبیه سازی دوره ای بارش از کارآیی بهتری برخوردار است و دارای سادگی و سرعت عملکرد بیشتری نسبت به مدل sdsm است. درمجموع بر اساس نتایج حاصل هیچ‌کدام از مدل ها برتری مطلق بر یکدیگر ندارند و علی رغم تفاوت هایی در شبیه سازی، می توانند در بررسی های تغییرات اقلیمی مفید واقع شوند