شناسایی و پهنه بندی رژیم های بارشی استان کردستان با استفاده از تحلیل خوشه ای

در بررسی های اقلیمی هرچند که میزان کلی بارش در تعیین شرایط آب و هوایی و در نهایت اکولوژیکی عامل مهمی به شمار می آید، لیکن توزیع فصلی آن و به عبارت دقیق تر تطابق آن با نیازهای محیطی به ویژه کشاورزی دارای اهمیت فراوانی است. در این پژوهش هدف آن است که در یک مقیاس استانی ابتدا رژیم های بارشی هر محل در استان کردستان شناسایی و آنگاه از راه مقایسه رژیم های بارشی، گونه های اصلی را یافته و قلمرو هر یک از آنها را بر روی یک نقشه پهنه بندی کنیم. لذا از داده های ماهانه 83 ایستگاه سینوپتیک، اقلیم شناسی و بارانسنجی برای یک دوره 30 ساله (1387 - 1358) بهره گرفته شد. نقص اماری ایستگاه ها نسبت به 30 سال بر اساس مدل رگرسیونی با هماهنگ ترین ایستگاه تکمیل شد. برای انجام این پهنه بندی ابتدا بارش ماهانه هر کدام از ایستگاه ها به کل بارش همان سال تقسیم شد تا بارش نسبی هر ماه برای ایستگاه ها بدست آید. در ادامه از روش تحلیل خوشه ای با روش ادغام وارد جهت پهنه بندی رژیم های بارشی استان کردستان بهره برده شد. بر اساس این روش دو رژیم بارشی متفاوت با عناوین رژیم بارشی زمستانه و رژیم بارشی زمستانه – بهاره قابل تفکیک است. به گونه ایی که رژیم بارشی زمستانه در غرب استان و رژیم بارش زمستانه-بهاره در مرکز و شرق استان حاکمیت دارد. رژیم زمستانه رژیمی است که نزدیک به 44 درصد کل بارش سالانه آن در فصل زمستان ریزش می کند. بعد از آن به ترتیب دو فصل پاییز و بهار هر کدام با 28 و 27 درصد کل بارش سالانه در ردیف های بعدی قرار می گیرند. در رژیم بارش زمستانه – بهاره، بیشتر بارش تقریباً به طور مساوی و با کمی اختلاف در حدود 2 درصد در دو فصل زمستان و بهار می بارد، به طوریکه بارش فصل زمستان و بهار، حدود 36 و 34 درصد کل بارش سالانه است. بعد از آن فصل پاییز است که 28 درصد کل بارش های دریافتی سالانه این پهنه را به خود اختصاص داده است