شناسایی مناطق توفان خیز دشت های بیابانی با استفاده از تلفیق نتایج گلباد، گل توفان وگل ماسه (مطالعه موردی– دشت بافق)

یکی از مهمترین فرایندهای طبیعی در مناطق نیمه خشک، خشک و فراخشک فرسایش بادی است. این فرایند در شرایطی رخ می دهد که علاوه بر وجود خاک حساس، باد دارای حاکمیت وسرعت قابل توجه باشد. شهرستان بافق از جمله مناطق خشک ایران مرکزی بوده که دارای بارندگی کم و پوشش گیاهی ضعیفی می باشد. وزش بادهای شدید بر سطح این اراضی بدون پوشش باعث فرسایش خاک شده و مشکلاتی را پدید می آورد. لذا شناسایی مناطق توفان خیز می-تواند از خطرات و زیانهای حاصله از آن بکاهد. به منظور شناسایی و کنترل مناطق توفان خیز در منطقه باید قبل از هر چیز سرعت آستانه فرسایش بادی برای رخساره های مختلف مشخص شود. در این پژوهش سرعت آستانه هر رخساره به کمک تونل باد قابل حمل اندازه گیری و نقشه هم سرعت آستانه فرسایش بادی تهیه شد. سپس به منظور تحلیل سرعت و جهت بادهای غالب و توفانزا در منطقه از داده های بادسنجی ایستگاه سینوپتیک بافق طی یک دوره آماری 14 سـاله (1385-1372) استفاده شد. با کمک نرم افزارهای گلباد و گل ماسه نما وضعیت بادهای فرساینده در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان داد که بادهای فرساینده در این منطقه از سمت شمال غرب می وزند و حدود 39 درصد از منطقه مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار می دهند که شامل رخساره های دشت سر پوشیده با سطوح شلجمی و نبکا، تپه های ماسه ای، دشت سر پوشیده با باغات و مناطق مسکونی و دشت-سر اپانداژ با رگ متوسط همراه با اوید می باشد. این مناطق دارای سرعت آستانه 7 تا 16 متر بر ثانیه می باشند.