اثر اختلاف زبری کف بند افقی و مصالح رسوبی بستر بر آبشستگی پایین دست آنها

فرسایش تشدیدی خاک و تولید رسوب ناشی از آن در حوضه ها از محدودیت های اساسی در دست یابی به توسعه پایدار بوده و از این رو بررسی و ارزیابی عوامل حاکم بر فرآیند فرسایش خاک و تولید رسوب از ضرورت های مدیریت صحیح منابع آبخیز است. نیروی فرسایندگی باران با تخریب خاک دانه ها و کاهش نفوذپذیری سطحی موجب ایجاد و تقویت رواناب سطحی شده و به همین دلیل مهّم ترین نقش در ایجاد فرسایش آبی را دارد. از این رو متناسب با شرایط مختلف نمایانه های متعددی برای تعیین عامل فرسایندگی باران تعیین شده اند که یکی از مهم ترین آنها با کاربرد گسترده در سرتاسر جهان، نمایانه فرسایندگی باران (30ei) می باشد. اما بررسی ها نشان می دهند که استفاده از 30i در همه مناطق دارای دقّت کافی نبوده و لازم است برای هر ترکیب خاصّ از شرایط فیزیکی و طبیعی در حوزه های آبخیز، موثرترین پایه زمانی شدّت باران تعیین شود. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف تعیین موثرترین پایه زمانی شدّت باران در رسوب حاصل از رگبارها در حوزه آبخیز چهل گزی سد قشلاق واقع در استان کردستان انجام پذیرفت. نتایج پژوهش نشان داد که نمایانه حاصل ضرب انرژی جنبشی رگبار در شدّت 20 دقیقه ای رگبار (20ei) نسبت به دیگر پایه های زمانی، بیش ترین همبستگی (810/0=r) را با رسوب ویژه رگبار داشته است.