تاثیرپذیری شاخص‌ سلامت آبخیز مبتنی بر شاخص spi از طول دوره آماری

رفتارسنجی سلامت حوزه آبخیز، دیدگاه جامعی از عوامل موثر در وضعیت حوزه آبخیز را فراهم می‌کند. پژوهش حاضر، تاثیر طول دوره آماری بر تغییرات شاخص‌ سلامت آبخیز مبتنی بر شاخص خشک‌سالی (spi) در دوره آماری سال‌های 2021-1961 در ایستگاه‌های صحنه، کرمانشاه و هرسین در استان کرمانشاه با استفاده از چارچوب relresvul ارزیابی‌شده است. به همین‌ منظور شاخص‌های پایایی (rel)، تاب‌آوری (res)، آسیب‌پذیری (vul) و متوسط سلامت آبخیز (relresvul) در بازه‌های زمانی متفاوت در مدل relresvul محاسبه شد. مطابق نتایج، در دوره‌های زمانی 1961 تا 1980، 1981 تا 2000 و 2001 تا 2021 شاخص‌های سلامت آبخیز مقادیر متفاوتی داشته‌ ‌است. به‌طوری‌که با افزایش دوره آماری، شاخص‌های سلامت تغییرات متفاوتی داشته و در دوره‌های کوتاه‌مدت تغییرات شاخص‌ها نسبت به‌کل دوره بیش‌تر بوده ‌است. بیش‌ترین میزان تغییرات در 30 سال ابتدایی دوره آماری مشاهده و با افزایش طول دوره آماری تا انتهای دوره، میزان تغییرات این شاخص‌ها کم شد. بر این اساس 30 سال انتهایی دوره آماری، از نتایج مطلوب و قابل‌اعتمادی برای محاسبه شاخص‌های سلامت فعلی برخوردار است. ازاین‌رو با توجه به حجم زیاد محاسبات و هم‌چنین فقدان داده‌های اقلیمی و کاهش ایستگاه‌ها، استفاده از طول دوره آماری 30 ساله منتهی به مقطع زمانی موردمطالعه برای بررسی سلامت آبخیز پیشنهاد می‌شود.

effectability of spi-based watershed health index from data length

watershed health provides an integrated view of the factors influencing the watershed conditions. in the current study, the data length effect on changes in spi-based watershed health index was evaluated using the relresvul framework for the period of 1961-2021 in sahneh, kermanshah, and harsin stations in kermanshah province, iran. for this purpose, reliability (rel), resilience (res), vulnerability (vul) indicators, and mean watershed health (relresvul) were calculated in different periods. according to the results, watershed health indicators were different in 1961-1980, 1981-2000, and 2001-2021. in addition, with the increase in the length of the statistical period, health indicators had different changes, so that in short-term data, the changes of the indicators mentioned above were more than the whole period. the maximum changes in the first 30 years of the statistical period, and with the increase in the length of the statistical period until the end of the period, changes decreased. accordingly, the last 30 years of the statistical period have reliable results in calculating health indicators. considering massive calculations, climatic data deficits, and limited stations while increasing the length of the statistical period, it is suggested to use the climatic data of the last 30 years to estimate watershed health.