استفاده از رویکرد چند معیاره در شرایط ورشکستگی جهت تخصیص بهینه منابع آبی مشترک با به‌کارگیری روش چانه‌زنی نش نامتقارن

وجود تصمیم‌گیران و مصرف‌کنندگان متعدد با اولویت‌های مختلف در مسائل مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب، علاوه‌بر کاهش آب موجود، تنش‌های قابل توجهی به‌ویژه در منابع مشترک در خصوص تخصیص منابع حوزه ایجاد می‌کند. تحت این شرایط، مدیریت مبتنی بر مشخصه‌های انعطاف‌پذیری، عدالت و پایداری می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از ادامه‌ی روند بحران‌زا و کاهش نزاع‌ آب‌بران ایفا ‌نماید. در این پژوهش با استفاده ترکیبی مفاهیم ورشکستگی و چانه‌زنی نش نامتقارن، به‌ارائه چارچوب تخصیص بهینه منابع آبی مشترک پرداخته شد. حوزه مشترک آبخیز اترک شامل استان‌های گلستان، خراسان‌های‌‌ شمالی و ‌رضوی به‌عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید. جواب بهینه روش چانه‌زنی با نتایج قوانین ورشکستگی آب مقایسه شد. نتایج نشان داد با لحاظ فرضیات مختلف، مدل پیشنهادی قادر به پوشش نتایج قوانین ورشکستگی متداول می‌باشد. جهت استفاده پایدار، عادلانه و بهینه منابع آبی از چندین شاخص نظیر معیارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برای اثرگذاری در مدل پیشنهادی استفاده گردید. با استفاده از آنتروپی-تاپسیس در تعیین وزن نسبی، ملاحظه شد آب‌برانی که در تولید منابع آبی حوزه نقش بسزایی دارند به درصد تامین عادلانه‌تری، از تقاضای خود دست خواهند یافت. نتایج تخصیص چندمعیاره در استان‌های گلستان و خراسان‌های‌ شمالی و رضوی به‌ترتیب 104، 809 و 164 میلیون مترمکعب در سال است.

Employing a Multi-Criteria Approach under Bankruptcy Conditions for Optimal Allocation of Shared Water Resources through Using Asymmetric Nash Bargaining Method

Management based on the flexibility, fairness, and sustainability characteristics of water resources may play a key role in preventing the continuation of the crisis process as well as reducing water users rsquo; conflict. In the present research, the framework for the optimal allocation of shared water resources was presented using a combination of bankruptcy concepts and asymmetric Nash bargaining. To this end, Atrak basin including Golestan, Northkhorasan, and Razavikhorasan provinces was chosen as the study area. The optimal answer to the bargaining method was compared with the results of water bankruptcy rules. The results revealed that considering different hypotheses, the proposed model could cover the results of common bankruptcy rules. Subsequently, for optimal and sustainable use of water resources in the studied basin, several indices like political, social, and economic criteria were employed to include and investigate the effect in the proposed model. Using TopsisEntropy in the determination of the relative weight, it was observed that water users playing the key role in the water resources production in the basin would obtain a more equitable supply percentage of their demand. The results of multicriteria water allocation in Golestan, Northkhorasan, and Razavikhorasan provinces respectively are 104, 809, and 164 MCM per year.